Begin november 2008 publiceerde onze internationale organisatie the International Marxist Tendency een manifest over de crisis. Dat werd al in verschillende talen gepubliceerd, nu ook in het Nederlands. Het is een diepgaande analyse van de huidige crisis, compleet met programmapunten om eruit te geraken. In tegenstelling tot de voorstellen die aan bod komen in de massamedia, willen onze voorstellen niet de werkende mensen laten betalen voor de crisis, maar wel degenen die de crisis veroorzaakten: de bazen. Aangezien deze tekst al een half jaar oud is, voorzag Erik Demeester hem van een inleiding/update.

1. Een wereldwijde crisis van het kapitalisme

De wereldwijde crisis van het kapitalisme is een zaak die niemand nog kan negeren. Tot voor kort verzekerden economen ons dat een herhaling van 1929 uitgesloten is. Nu praten ze al over de dreiging van een nieuwe grote depressie. Het IMF waarschuwt ons voor het toenemende risico van een ernstige en langdurige economische neergang op wereldschaal. Wat begon met het ineenstorten van het Amerikaanse financiële systeem, breidt zich nu uit over de reële economie en bedreigt de jobs, woningen en huishoudens van miljoenen mensen.

Paniek heeft zich meester gemaakt van de markten. Richard Fuld, de vorige algemeen directeur van Lehman Brothers, sprak voor het Amerikaanse Congres over een "storm van angst" die de bank omver geblazen zou hebben, een storm die nog geen tekenen vertoont van verzwakking. Het zijn niet alleen banken die bedreigd worden met een faillissement, maar ook staten dreigen meer en meer in de problemen te komen, zo leert ons het voorbeeld van IJsland. Azië zou de wereld redden van een mogelijke recessie, maar de Aziatische markten worden evengoed meegesleurd in deze neerwaartse spiraal. Elke dag worden er gigantische verliezen genoteerd van Tokio tot Sjanghai en van Moskou tot Hongkong.

Dit is de grootste financiële crisis sinds 1929. En net zoals de 'Great Crash' werd deze ook voorafgegaan door een periode van massieve speculatie. De omvang van deze speculatie in de afgelopen 20 jaar kent geen weerga. De kapitalisatie van de beurs in de VS ging van 5,4 biljoen in 1994 naar 17,7 biljoen in 1999 en 35 biljoen in 2007. Dit is vele malen meer dan de omvang van het speculatieve kapitaal voor 1929. De wereldwijde derivatenmarkt omvat minstens 500 biljoen dollar, dat is meer dan 10 keer de totale voedsel- en goederenproductie.

In de jaren van uitzonderlijke groei, toen bankiers er in slaagden een ongeziene hoeveelheid aan rijkdom te accumuleren, vroeg niemand of hun winsten niet moesten gedeeld worden met de rest van de maatschappij. Maar nu ze in de problemen zitten, komen ze een voor een bedelen bij de overheid. Een gokverslaafde die duizenden euro's leent en verliest die hij niet kan terugbetalen, heeft veel kans om in de gevangenis te belanden. Ben je echter een rijke bankier die miljarden euro's van anderen vergokt, dan kom je niet in de gevangenis terecht, integendeel, je wordt beloond met miljarden aan staatgeld, dus nogmaals geld van anderen.

Geconfronteerd met het risico van een volledige instorting van het banksysteem, nemen overheden wanhopige beslissingen. De regering Bush pompte 700 miljard dollar in de zakken van bankiers, een wanhoopsdaad om het stervende financiële systeem alsnog terug tot leven te wekken. Dit is het equivalent van 2400 dollar per man, vrouw en kind in de VS. De Britse regering heeft een reddingspakket aangekondigd van meer dan 400 miljard pond (proportioneel nog groter dan dat van de VS), en de EU voegt er miljarden aan toe. Het reddingsplan van Duitsland, de grootste economie van Europa, bedraagt ongeveer 20 procent van hun bruto binnenlands product. Kanselier Angela Merkel en haar regering hebben toegezegd 80 miljard euro te gebruiken voor de herkapitalisatie van banken in problemen. De rest dient om leengaranties en verliezen te dekken. Tot nu toe is er wereldwijd zo'n 2,5 biljoen dollar uitgegeven, maar dat heeft de neerwaartse spiraal nog niet gestopt.

Wanhopige maatregelen

De huidige crisis is nog lang niet ten einde. Hij zal niet gestopt worden door de huidige maatregelen, genomen door de regeringen en centrale banken. Met het werpen van gigantische hoeveelheden geld richting banken, koopt men hooguit wat uitstel of vertraging, met als gevolg echter een grote schuldenberg voor de komende generaties. Elke serieuze econoom weet dat de beurzen verder kunnen vallen.

In bepaalde opzichten is de huidige crisis zelfs ernstiger dan die van de jaren '30. De gigantische golf van speculatie die deze financiële crisis voorafging en veroorzaakte, is vele malen groter dan diegene die de aanleiding gaf tot de crash van 1929. De hoeveelheid fictief kapitaal die in het mondiale financiële systeem gepompt is en die een vergif vormt dat heel het systeem dreigt te vernietigen, is zo enorm dat niemand de omvang kan inschatten. De corresponderende 'correctie' (om ook maar eens gebruik te maken van de huidige eufemismen van de economen), zal bijgevolg nog pijnlijker en van langere duur zijn.

In de jaren '30 waren de VS 's werelds grootste kredietverstrekker. Nu hebben ze het meeste schulden van de hele wereld. Ten tijde van de New Deal, toen er gepoogd werd de Amerikaanse economie terug op te starten, had Roosevelt enorme sommen geld ter beschikking. Nu moest Bush een weigerachtig Congres smeken om geld dat er niet is. Het goedkeuren van de gift van 700 miljard dollar voor de Big Business verhoogt enkel de publieke schuld nog meer. Dat op zijn beurt resulteert dan weer in een periode van besparingen en aanvallen op de levensstandaard van miljoenen Amerikaanse burgers.

Deze paniekreacties zullen een crisis niet voorkomen. Op gelijkaardige wijze riep Roosevelts New Deal, en dat in tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, de grote depressie geen halt toe. De Amerikaanse economie bleef in depressie tot 1941, het moment waarop Amerika zich in de Tweede Wereldoorlog mengde en gigantische investeringen in het militair apparaat de werkloosheid terugdrongen. We worden nu opnieuw geconfronteerd met een lange periode van vermindering van de levenstandaard, fabrieksluitingen, loonmatiging, vermindering van de sociale uitgaven en een algemene besparingspolitiek.

De kapitalisten bevinden zich in een doodlopende straat en zien geen uitweg. De traditionele partijen staan allemaal perplex en kampen met een wilsverlamming. President Bush vertelde de wereld dat "het een tijdje gaat duren" voor zijn financieel reddingsplan zou werken. Ondertussen gaan meer en meer bedrijven failliet, verliezen nog meer mensen hun baan en worden nog meer staten geruïneerd. De kredietcrisis begint ook de normaal gezonde bedrijven naar de keel te grijpen. In de onmogelijkheid hun kapitaal te verhogen, zullen bedrijven verplicht worden om te beginnen snijden, eerst in hun vaste kapitaal, later in hun werkkapitaal en uiteindelijk ook in de tewerkstelling.

De werkgevers smeken de overheden en centrale banken om de rentes te verlagen, maar onder de huidige omstandigheden zal dit niet helpen. Op de gecoördineerde verlaging met 0,5 procent volgde opnieuw een wereldwijde scherpe val op de beurzen. De onrust op de beurzen zal niet verholpen worden door het verlagen van de rente door de centrale banken. Met een mondiale recessie in het vooruitzicht, wil niemand aandelen kopen of geld uitlenen. Banken lenen geen geld meer uit omdat ze vrezen het nooit meer terug te zullen zien. Het hele systeem dreigt verlamt te raken.

Ondanks de gebundelde inspanningen van de centrale banken om geld in het systeem te pompen, blijven de kredietmarkten koppig bevroren. De Britse regering deed hen nog een extra cadeautje van 400 miljard pond. Het resultaat: een verdere daling van de beurskoersen. De rente op leningen tussen banken is zelfs gestegen na de aankondiging ven deze donatie en de renteverlaging van 0,5 procent doorgevoerd door de Bank of England. In het algemeen worden deze verlagingen dus niet doorgegeven aan diegenen die de lening uiteindelijk aangaan, zoals de mensen die een huis willen kopen. Deze maatregelen hebben de crisis niet tot een einde gebracht, maar enkel meer geld doen verdwijnen in de zakken van net diegenen die met hun speculatieve activiteiten de crisis veroorzaakten of toch een grondige bijdrage leverden aan het uitbreiden ervan en er een convulsief en oncontroleerbaar karakter aan gaven.

De bankiers verliezen nooit

In het verleden was de bankier een gerespecteerd man in maatpak, een toonbeeld van verantwoordelijkheid. Wie geld wou lenen, werd door hem aan een ernstige ondervraging onderworpen. Maar dat alles is de laatste tijd veranderd. Met lage intresten en een overvloed aan liquiditeit, gooiden bankiers het voorzichtig zijn over boord. Ze leenden miljoenen uit aan massa's mensen die de terugbetaling niet meer konden opbrengen toen de rente steeg. Dit resulteerde in de subprime hypotheekcrisis, die mee zorgde voor de destabilisatie van heel het financiële systeem.

Regeringen en centrale banken spanden samen om het vuur van de speculatie verder aan te wakkeren om zo alsnog een recessie te voorkomen. Onder Alan Greenspan werd de rentevoet ven de Amerikaanse Centrale Bank altijd erg laag gehouden. Dit werd alom geprezen als goed bestuur. Op deze manier hebben ze de 'dag des oordeels' altijd kunnen uitstellen, maar helaas maakten ze de crisis op deze manier ook duizend maal erger. Het goedkope geld heeft de bankiers aangezet om deel te nemen aan deze orgie van speculatie. Individuen leenden geld om het in vastgoed te investeren of om er goederen mee te kopen. Investeerders maakten gebruik van goedkope schulden om te investeren in activa die meer opbrachten of leenden op al bestaande investeringen. Bankleningen gingen de deposito's ver te boven en dubieuze activiteiten werden van de balans gehouden.

Nu is dit alles omgeslagen in compleet het tegenovergestelde. Net de factoren die de economie steeds hoger tilden, veroorzaken nu samen een brutale neerwaartse spiraal. Nu de schuld zich ontvouwt, dreigt het gebrek aan krediet de hele economie tot stilstand te brengen. Als een arbeider van zijn werk een zootje maakt wordt hij waarschijnlijk ontslagen. Wanneer bankiers echter het hele financiële systeem ruineren, verwachten ze er nog voor beloond te worden ook. De heren in nette pakken die fortuinen vergaarden via speculatie met andermans geld, eisen nu dat de belastingsbetaler hen uit de problemen haalt. Dit is een uiterst eigenaardige logica, een logica waar de meeste mensen erg veel moeite mee hebben.

In de jaren van economische boom werden ongeziene winsten gemaakt door de banken en de financiële sector. In de VS waren in 2006, de grote banken verantwoordelijk voor 40 procent van alle geboekte winsten. Dit is een sector waar de topmanagers 344 keer meer verdienen dan de gemiddelde werknemer in de VS. Dertig jaar geleden verdiende de gemiddelde CEO (chief executive officer) ongeveer 35 keer meer den een gewone arbeider. In 2007 kreeg de gemiddelde CEO van een top 500 geregistreerd bedrijf 10,5 miljoen dollar als 'compensatie'.

De bankiers hopen dat we dit allemaal vergeten en ons concentreren op het redden van de banken. Alle andere dringende behoeften van de maatschappij worden aan de kant geschoven en alle beschikbare rijkdom moet in zijn geheel ter beschikking gesteld worden van de bankiers, wiens diensten tegenover de maatschappij veel belangrijker worden geacht dan die van verplegers, artsen, leraars of bouwvakkers. De regeringen van de EU en de VS hebben in een week tijd het equivalent van wat nodig is om honger voor 50 jaar uit de wereld te bannen, uitgegeven. Terwijl miljoenen mensen verhongeren, ontvangen de bankiers nog steeds hun royale salarissen en bonussen, en behouden zij hun extravagante levenstijl op kosten van de belastingbetaler. Het feit dat er een crisis woedt, maakt blijkbaar geen verschil.

"In het belang van iedereen"?

De meeste mensen zijn niet overtuigd door de argumenten van bankiers en politici. Ze nemen het hen erg kwalijk dat hun hard verdiende centen zomaar worden overhandigd aan de rijken en de bankiers. Maar wanneer ze zich verzetten, stuiten ze op een oorverdovend koor van politici, dat altijd hetzelfde refreintje herhaalt: "er is geen alternatief". Dit argument wordt zoveel herhaald en met zulke aandrang, dat het de meeste critici het zwijgen oplegt, eens te meer omdat alle partijen het erover eens zijn.

Democraten en Republikeinen, Sociaal Democraten en Christen Democraten, Conservatieven en de Arbeiderspartijen, ze bundelen nu allemaal hun krachten in een ware samenzwering om de publieke opinie ervan te overtuigen dat het wel degelijk "in het belang van iedereen" is dat de gewone werkende mensen bestolen worden om vervolgens nog meer geld te kunnen pompen in de zakken van kapitaalkrachtige criminelen. "We hebben een gezond (lees:winstgevend) banksysteem nodig", roepen ze. "We moeten het vertrouwen herstellen, anders volgt morgen de Apocalyps."

Dit soort argumenten is bedoeld om een sfeer van angst en paniek te creëren en zo een rationele discussie uit te sluiten. Maar uit wat bestaan deze argumenten nu eigenlijk? Ontdaan van al hun geraffineerdheid, betekenen ze enkel dit: banken zijn in handen van rijken en rijken willen met hun geld enkel 'risico's' nemen als er een hoog profijt aan vast hangt. Aangezien de banken nu geen winsten maken maar verliezen, moet de overheid tussenbeide komen en gigantische sommen uitdelen om hun winsten te herstellen, zodat ook het vertrouwen zou terugkeren. Dan komt alles goed.

De gelauwerde Amerikaanse econoom John Kenneth Galbraith vat dit argument als volgt kort samen: "de armen hebben teveel geld en de rijken te weinig". Het idee is dat als de rijken het goed doen, een deel van die rijkdom op lange termijn ook tot helemaal beneden zal doorsijpelen en we er allemaal van zullen profiteren. Maar zoals Keynes al aanhaalde: op lange termijn zijn we allemaal dood. Bovendien toonde de praktijk al dat deze theorie niet klopt.

Het argument dat het absoluut noodzakelijk is om enorme sommen publiek geld in de banken te pompen omdat er anders een catastrofes volgt, overtuigt de gewone hardwerkende man en vrouw niet. Ze stellen de zeer eenvoudige vraag: waarom zouden wij moeten betalen voor de fouten die de bankiers begaan hebben? Als ze zichzelf zo diep in de problemen hebben gewerkt, dan moeten ze die problemen ook maar zelf oplossen. Buiten een aanzienlijk verlies aan jobs in de financiële sector en de dienstensector, beïnvloedt de bankencrisis de levenstandaard nog op een andere manier. De ontreddering op de beurzen heeft de aandelenkoersen ineen doen zakken en vernietigde zo de spaarcenten van de arbeiders en de middenklasse.

Tot op heden hebben Amerikaanse pensioenfondsen al meer dan 2 biljoen dollar verloren. Dit wil zeggen dat mensen die heel hun leven hard werkten en spaarden, met de hoop op een relatief comfortabel pensioen, nu gedwongen worden af te zien van hun plannen en hun pensioen moeten uitstellen. Meer dan de helft van de ondervraagde mensen uit een recente opiniepeiling zeggen dat ze vrezen langer te moeten werken omdat de waarde van hun pensioenfonds is verminderd en bijna één vierde heeft haar werkuren al verhoogd.

Velen worden geconfronteerd met de inbeslagname en het verlies van hun huis. Als een familie haar huis verliest, wordt dit toegeschreven aan hebzucht en het niet denken op lange termijn. De ijzeren wetten van de markt en de 'wet van de sterkste' veroordelen hen tot een dakloos bestaan. Het is een privé-aangelegenheid en geen zaak van de overheid. Maar als een bank geruïneerd wordt door de hebzuchtige speculatie van de bankiers, dan is dat een verschrikkelijke tegenslag voor de hele samenleving en daarom moet de hele samenleving samenwerken om ze te redden. Dit is de geschifte logica van het kapitalistische systeem!

Deze schaamteloze poging om de lasten van de crisis op de schouders te leggen van zij die zich dit het minst kunnen veroorloven, moet gekampt worden. Om de crisis op te lossen, is het noodzakelijk het hele bancaire en financiële systeem uit de handen van speculanten te nemen en het onder democratische controle van de maatschappij te brengen, zodat het ten dienste kan staan van de meerderheid en niet enkel van een klein clubje rijken.

Wij eisen:

1. Dat de rijken niet meer uitgekocht worden. Geen beloning voor de vette katten! Nationaliseer de banken en verzekeringsmaatschappijen onder democratische arbeiderscontrole en -management. Bancaire beslissingen moeten genomen worden in het belang van de meerderheid van de samenleving, niet in die van een minderheid rijken. Compensatie voor genationaliseerde banken en bedrijven moet enkel betaald worden indien de noodzaak ervan voor kleine investeerders is aangetoond. De enige garantie voor de rekeningen en spaarrekeningen van gewone mensen, is de nationalisatie van de banken.
2. Democratische controle van de banken. Het bestuur van banken moet als volgt worden samengesteld: het bankpersoneel verkiest eenderde, de vakbonden kiezen eveneens een derde om de belangen van de werkende klasse in zijn geheel te verdedigen en de overheid tenslotte kiest ook eenderde.
3. Een onmiddellijk einde aan de exuberante bonussen. Lonen van kaderpersoneel moeten beperkt worden tot die van (hoog)geschoolden. Waarom zou een bankier meer verdienen dan een dokter of tandarts? Als de bankiers niet willen werken aan redelijke voorwaarden, moet ze de deur gewezen worden. Ze kunnen dan vervangen worden door gekwalificeerde afgestudeerden, waarvan er velen op zoek zijn naar werk en de samenleving willen dienen.
4. Een onmiddellijke reductie van intrestvoeten, die beperkt zouden moeten blijven tot de noodzakelijke kosten van een bankoperatie. Goedkoop krediet moet beschikbaar zijn voor zij die het nodig hebben: kleine bedrijven en werkende mensen die een huis willen kopen, niet de bankiers en kapitalisten.
5. Het recht op een huis: een onmiddellijk einde aan de inbeslagnames, een algemene reductie van de rentes en een gigantisch bouwprogramma voor betaalbare sociale woningen.

De oorzaak van deze crisis

De diepliggende oorzaak van deze crisis is niet het slechte gedrag van enkele individuen. Moest dat het geval zijn, zou de oplossing simpel zijn: zorg dat ze zich in de toekomst beter gedragen. Dat is wat Gordon Brown bedoelt met zijn oproep tot "transparantie, eerlijkheid en verantwoordelijkheid". Iedereen weet echter dat de internationale financiële wereld zo transparant is als een zinkput, het bankiersgezelschap zo eerlijk als een bende maffiosi en zo verantwoordelijk als een gokverslaafde. Maar zelfs als alle bankiers heiligen waren zou dat nog geen fundamenteel verschil hebben gemaakt.

Het is niet correct de oorzaak van deze crisis toe te schrijven aan de hebzucht en de omkoopbaarheid van de bankiers (ook al zijn ze uitermate hebzuchtig en corrupt). Eerder is het de uiting van een ziek systeem: een uiting van de organische crisis van het kapitalisme. Het probleem is niet de hebzucht van enkele individuen, niet het gebrek aan liquiditeit of het ontbreken aan vertrouwen. Het probleem is dat het kapitalisme op globale schaal in een doodlopend straatje zit. De ware oorzaak van de crisis is dat de productiekrachten de bekrompen grenzen van het privé-bezit en de nationale staat ontgroeid zijn. De expansie en inkrimping van het krediet wordt vaak gepresenteerd als de oorzaak van de crisis, maar eigenlijk is het slechts het meest zichtbare symptoom. Crisissen zijn inherent aan het kapitalistische systeem.

Marx en Engels verklaarden dit al een lange tijd geleden:

"De burgerlijke productie- en verkeersverhoudingen, de burgerlijke eigendomsverhoudingen, de moderne burgerlijke maatschappij, die zulke ontzaglijke productie- en verkeersmiddelen heeft te voorschijn getoverd, gelijkt op de heksenmeester die de onderaardse machten die hij zelf heeft opgeroepen niet meer kan beheersen. Sedert tientallen jaren is de geschiedenis van de industrie en de handel slechtst de geschiedenis van de opstand van de moderne productiekrachten tegen de moderne productieverhoudingen, tegen de eigendomsverhoudingen, die de levensvoorwaarde zijn van de bourgeoisie en van haar heerschappij.

Het is voldoende de handelscrises te noemen, die in hun periodieke terugkeer steeds dreigender het bestaan van de gehele burgerlijke maatschappij in gevaar brengen. In de handelscrises wordt een groot gedeelte niet slechts van de voortgebrachte producten, maar ook van de reeds geschapen productiekrachten regelmatig vernietigd. In de crises breekt een maatschappelijke epidemie uit, die voor alle vroegere tijdperken iets onzinnigs zou hebben geleken - de epidemie van de overproductie. De maatschappij ziet zich plotseling in een toestand van tijdelijke barbaarsheid teruggebracht; een hongersnood, een algemene verdelgingsoorlog schijnen haar van alle bestaansmiddelen te hebben afgesneden; de industrie, de handel schijnen vernietigd, en waarom? Omdat zij te veel beschaving, te veel middelen van bestaan, te veel industrie, te veel handel bezit.

De productiekrachten die tot haar beschikking staan, dienen niet meer tot bevordering van de burgerlijke eigendomsverhoudingen. Integendeel, zij zijn voor deze verhoudingen te ontzaglijk geworden, zij worden er door tegengehouden; en zodra zij deze belemmering overwinnen, brengen zij de gehele burgerlijke maatschappij in wanorde, bedreigen zij het bestaan van de burgerlijke eigendom. De burgerlijke verhoudingen zijn te eng geworden om de door hen geschapen rijkdom te omvatten. - Waardoor overwint de bourgeoisie de crises? Enerzijds door de gedwongen vernietiging van een massa productiekrachten; anderzijds door de verovering van nieuwe markten en de nog grondiger uitbuiting van oude markten. Waardoor dus? Door alzijdiger en geweldiger crises voor te bereiden en de middelen om crises te voorkomen te verminderen."

Deze woorden uit het Communistisch Manifest, geschreven in 1848, zijn vandaag even actueel en relevant als toen. Ze hadden gisteren geschreven kunnen zijn.

Het belangrijkste probleem is niet het banksysteem, maar wel de reële economie: het produceren van goederen en diensten. Om winst te kunnen maken moet er een markt gevonden worden. Maar de vraag neemt sterk af en dit wordt enkel nog versterkt door het gebrek aan krediet. We worden geconfronteerd met een klassieke crisis van het kapitalisme, die al vele onschuldige slachtoffers eiste. Het ineenstorten van de woningprijzen in de VS, betekent ook een crisis in de bouwsector, wat al honderdduizenden banen koste. De auto-industrie is in crisis, met in de VS de laagste voorkoopcijfers van de laatste 16 jaar. Dit zal op zijn beurt een terugval betekenen in de vraag naar staal, plastic, rubber, elektriciteit, olie en andere producten. Het zal een domino-effect lanceren doorheen heel de economie, dat zich zal vertalen in stijgende werkloosheid en dalende levensomstandigheden.

De kapitalistische anarchie

De laatste dertig jaar werd ons verteld dat het best mogelijke economisch systeem de zogenaamde vrijemarkteconomie was. Al sinds het einde van de jaren '70 was de mantra van de burgerij: "laat te markten begaan" en "hou de staat uit de economie". De markt werd geacht over magische krachten te beschikken die de productiekrachten organiseren zonder interventie van de staat. Dit is een idee uit de 18de eeuw, toen Adam Smith sprak over de "onzichtbare hand van de markt". De politici en economisten verkondigden dat zij de economische cyclus hadden gebroken. "Geen terugkeer naar de op- en neergang van de economie", werd steeds opnieuw herhaald.

Voor hen was er geen sprake van het volgen van enige regulering. Integendeel, ze eisten zeer luid dat alle reguleringen opgeheven zouden worden als zijnde "nadelig voor het functioneren van de vrije markt". Vervolgens maakten ze een vreugdevuur van al deze reguleringen om zo de markt vrij te regeren. Hebzucht naar winst deed de rest, enorme hoeveelheden aan kapitaal verplaatsten zich van het ene continent naar het andere, zonder enige belemmering, ze vernietigden industrieën en kelderden nationale valuta met een eenvoudige druk op het toetsenbod van een computer. Dit is wat Marx het anarchisme van het kapitalisme noemde. Nu zien we de resultaten. Met 700 miljard dollar van de Amerikaanse regering en 400 miljard pond van de Britse, zal de staat zich nog vele jaren inmengen. 400 miljard pond is het equivalent van het halve Britse nationale inkomen. Zelfs als dit wordt terugbetaald (wat waarschijnlijk niet het geval is), betekent dit vele jaren van belastingsverhoging en het snijden in sociale uitgaven en besparingen.

Een zeer oude wet, die van de kuddegeest, dirigeert de wegen van de markt. De zwakste geur van een leeuw, kan in bosjes een hele kudde wild in hysterische paniek jagen. Het is dat soort mechanisme dat het lot van miljoenen mensen bepaalt. Net zoals een prooidier een leeuw kan ruiken, zo kan de markt ook de bedreiging van een recessie ruiken. Het vooruitzicht van een recessie is de ware oorzaak van de paniek. Eens dit gebeurt, kan niets het nog stoppen. Al de toespraken, renteverlagingen, het geld voor de banken... dit alles zal weinig of geen invloed hebben op de financiële markten. Ze zullen zien dat overheden en centrale banken angstig zijn en zullen daaruit de nodige conclusies trekken.

De paniek die heerst op de markt dreigt alle pogingen van regeringen om de crisis in te perken teniet te doen. Geen enkele van de wanhopige maatregelen genomen door de Amerikaanse Centrale Bank, de Britse en Europese regeringen en centrale banken, zijn erin geslaagd dit een halt toe te roepen. Dit alles is nog schandaliger aangezien het net die mensen zijn die nu staan te schreeuwen om staatsinterventie, die vroeger altijd verkondigden dat de overheid geen plaats had in de economie en dat de vrije markt moet kunnen functioneren zonder regulatie of staatsinterventie van welke aard ook.

Nu klagen zij verbitterd dat de regulatoren hun werk niet gedaan hebben. Maar tot voor kort waren ze het er nog allemaal over eens dat het de taak van de regulatoren was om de vrije markt gewoon met rust te laten. De waakhonden hebben eigenlijk gelijk wanneer ze zeggen dat het niet hun taak is de banken te beheren, want dat was de mantra die alsmaar werd herhaald de laatste dertig jaar. Van Londen tot in New York en Reykjavik faalden regulatoren in het in toom houden van de 'excessen' van de financiële industrie. De laatste dertig jaar hebben de advocaten van de markteconomie allemaal een einde aan de regulering geëist.

Competitie tussen financiële instellingen en bedrijven moest een garantie zijn voor een efficiënte werking, met dank aan de onzichtbare hand van de markt. Maar het failliet van deze laissez-faire-politiek werd op brutale wijze aangetoond in de zomer van 2007. De samenleving betaalt de rekening van het beleid waarin kapitalisten en hun politieke vertegenwoordigers probeerden de boom gaande te houden door de speculatieve zeepbel alsmaar meer op te blazen. Ze waren allemaal betrokken in deze massale fraude. Republikeinen en Democraten, arbeiderspartijen en conservatieven, sociaal-democraten en vroegere 'communisten', allemaal hebben ze de markteconomie omarmd en geapplaudisseerd voor dit gezellige festival van geldmakerij.

Het is heel makkelijk om wijs te zijn ná de gebeurtenissen, zoals ook een dronkaard kan zijn de ochtend na een drankorgie. Ze zullen plechtig beweren hun les nu wel geleerd te hebben en dat ze nooit meer zullen drinken - een uitstekend voornemen dat ze oprecht willen volhouden - tot het volgende dronken feestje. Nu steken de financiële regulatoren hun neus in zelfs de kleinste aspecten van bankiersaangelegenheden, maar enkel nadat de banken op de rand van het instorten stonden. Waar waren ze voordien?

Nu worden de hebzuchtige bankiers door iedereen aangewezen als schuldig voor de crisis. Maar hiervoor werden de bankiers door iedereen opgehemeld als zijnde de redders des vaderlands, de rijkdommakers, de risiconemers en de werkverleners. Velen in the City of London en Wallstreet worden nu geconfronteerd met jobverlies. Verkopers zullen echter miljoenen verdiend hebben via korte termijn bonussen voor marktspeculatie. De bazen van deze verkopers in de bestuurskamers lieten het casino bestaan, omdat ook hun opbrengst aan die korte termijn resultaten verbonden was.

Achteraf proberen de autoriteiten dan toch beperkingen op te leggen aan de lonen van bankiers als tegenprestatie voor de 'reddingsoperaties'. Ze doen dit niet uit principe of overtuiging, maar uit angst voor de reactie tegenover de hoge bonussen die net aan de mensen die de chaos in onze economie veroorzaakten, met publiek geld worden betaald. Het patronaat negeert de sfeer van boosheid en haat, die wordt opgebouwd in de samenleving. Ze zijn er in elk geval onverschillig voor. Maar de politici kunnen het zich niet veroorloven compleet onverschillig te zijn tegenover de kiezers, aangezien ze hen de volgende verkiezingen naar huis kunnen sturen.

Het probleem waarmee ze geconfronteerd worden is dat het onmogelijk is de kapitalistische anarchie te reguleren. Ze klagen over hebzucht, maar hebzucht bevindt zich in het hart van de markteconomie en kan niet ingekrompen worden. Alle pogingen om de buitensporige lonen, ontslagvergoedingen, premies, enzovoort in te perken zullen botsen op sabotage. De markt zal zijn afkeuring laten merken door een val in de waarde van aandelen. Dit moet er voor zorgen dat de beleidsmakers zich zullen concentreren op hun ware electoraat: de bezitters van rijkdom. Wanneer een arbeider een jaar loonopslag opoffert, dan is dat geld voorgoed verdwenen. Dat geldt echter niet voor bankiers en kapitalisten. Zelfs als de laatstgenoemden, enkel voor uiterlijk vertoon, akkoord gaan om dit jaar hun bonussen in te perken, dan zullen ze volgend jaar deze 'grote opoffering' wel compenseren door die bonussen terug te verhogen. Dat is helemaal niet moeilijk.

Het idee dat mannen en vrouwen niet in staat zouden zijn hun aangelegenheden beter te organiseren dan dit, is een monsterlijke laster tegenover de mensheid. De voorbije 10000 jaar heeft de mensheid aangetoond dat ze in staat is elk obstakel te overwinnen om vorderingen te boeken richting het uiteindelijke doel, de vrijheid. De schitterende ontdekkingen van de wetenschap en de technologie scheppen de verwachting dat we de problemen die ons al eeuwen en millennia teisteren, kunnen oplossen. Maar dat kolossale potentieel kan nooit ten volle ontwikkeld worden zolang het ondergeschikt is aan een systeem gebaseerd op winstbejag.

Voor een beter leven

Ongelofelijk, in hun pogingen het kapitalistische systeem te verdedigen, proberen sommige commentatoren de schuld voor deze crisis bij de consumenten en kopers van huizen te leggen: "we dragen allemaal verantwoordelijkheid" zeggen ze zonder blozen. Niemand dwingt ons er immers toe leningen van 125 procent te aanvaarden of ons in de schulden te steken voor een vakantie of een paar designschoenen, argumenteren ze. Maar in een situatie waar de economie zich razendsnel ontwikkelt en krediet goedkoop is, worden zelfs de armen verleid om te "leven boven hun stand". Op een bepaald moment was de rente in de VS zelfs negatief, wat er dus voor zorgde dat mensen die niet leenden, benadeeld werden.

Het kapitalisme creëert voortdurend nieuwe behoeften en de reclame is een gigantische industrie geworden die gebruik maakt van de meest gesofisticeerde methoden om consumenten ervan te overtuigen dat ze nood hebben aan dit of dat. De decadente levenstijl van beroemdheden wordt voortdurend in het zicht van de armen gehouden, wat een vervormde kijk op het leven geeft. Ze worden gebrainwashed om naar dingen te verlangen die ze nooit zullen hebben. Maar dan wijst de hypocriete burgerij met haar belerende vingertje naar het gewone volk dat, zoal Tantalus, gedoemd is een feestmaal te aanschouwen terwijl ze alle kwellingen van honger en dorst ondergaat.

Het is niet immoreel of onlogisch om te streven naar een beter leven. Moesten mannen en vrouwen niet voortdurend streven naar iets beters, zou er nooit enige vooruitgang zijn geboekt. De maatschappij zou wegzinken in een staat van inertie en stagnatie. We moeten zeker streven naar een beter leven, aangezien we maar een keer leven. En moest alles wat we kunnen hopen hetgeen zijn dat nu bestaat, dan zou de toekomst van de mensheid er maar somber uitzien. Wel immoreel en onmenselijk is de rat race die het kapitalisme heeft voortgebracht, waar individuele hebzucht niet enkel als een deugd wordt aanzien, maar als voornaamste bron van menselijke vooruitgang.

De kapitalistische klasse gelooft in de zogenaamde survival of the fittest, de wet van de sterkste. Hier bedoelen ze echter niet het overleven van de sterkste, de intelligentste of de meest fitte mee, maar wel van de rijkste, hoe zwak, dom, lelijk of ziek die ook moge zijn. Het is ook niet van belang hoeveel perfect gezonde en intelligente mensen in dit proces sterven. Het idee dat mijn persoonlijke vooruitgang ten koste gaat van al de rest, wordt voortdurend gecultiveerd, persoonlijke hebzucht moet bevredigd worden ten koste van anderen. Om vooruit te geraken is het noodzakelijk diegenen onder u te vertrappellen. Dit soort van burgerlijk individualisme is de psychologische en morele basis voor vele ziekten die onze maatschappij teisteren, knagend aan haar ingewanden en haar meesleurend naar een niveau van primitief barbarisme. Het is de moraal van hond bijt hond, het concept van ieder voor zich.

Deze miserabele karikatuur is een smet op de nagedachtenis van Charles Darwin. Coöperatie, niet competitie, was de sleutel tot overleven van het menselijke ras in het vroegste stadium. Onze vroegste voorouders op de savanne van Oost-Afrika (we zijn tenslotte allemaal afstammelingen van Afrikaanse emigranten), waren kleine en zwakke wezens. Ze misten sterke tanden en klauwen. Ze waren minder snel dan de dieren die ze wilden eten, of dan de roofdieren die hen wilden eten. Volgens 'de wet van de sterkste' zou onze soort zo een drie miljoen jaar geleden uitgestorven moeten zijn. De voornaamste evolutionaire troeven die onze voorouders echter bezaten waren coöperatie en sociale productie. Individualisme zou in deze omstandigheden de dood betekend hebben.

Veranderend bewustzijn

Men moet de verdedigers van de zogenaamde wet van de sterkste vragen waarom juist banken, die aangetoond hebben helemaal niet sterk genoeg te zijn om te overleven, niet mogen sterven, maar koste wat het kost gered moet worden door de vrijgevigheid van de maatschappij waarvan men beweerde dat ze niet bestond. Om de zwakke en onfitte banken, die worden geleid door domme en inefficiënte bankiers te redden, wordt de sterke, intelligente, fitte, hardwerkende meerderheid geacht zichzelf op te offeren met de lach op het gezicht. De maatschappij is er zeker niet van overtuigd dat ze, om dit waardige doel te dienen, het zal moeten stellen zonder pietluttigheden als scholen en hospitalen. Ze aanvaardt geenszins een besparingsbeleid in de toekomst.

De economische schokken die dagelijks in de krant en op televisie verschijnen, vertellen een verhaal waarvan de betekenis voor iedereen duidelijk is: het huidige systeem werk niet. Om een Amerikaanse uitdrukking te gebruiken: "it is not delivering the goods". Er is geen geld voor gezondheidszorg, scholen of pensioenen, maar voor Wall Street is er al het geld van de wereld. In de woorden van Amerika's grootste nog levende schrijver, Gore Vidal: "Wat we hebben is socialisme voor de rijken en een vrijemarkteconomie voor de armen".

Vele gewone mensen trekken hieruit correcte conclusies. Ze beginnen het kapitalistisch systeem in vraag te stellen en kijken uit naar alternatieven. Helaas zijn de alternatieven niet meteen zichtbaar. In de VS kijken ze naar Obama en de Democraten. Maar de Republikeinen en de Democraten zijn enkel de linker- en rechterlaars van de Big Business. Het was opnieuw Gore Vidal die zei: "In onze republiek is er één partij, de Partij van het Bezit, met twee rechtervleugels." Omaba en McCain steunden beiden zeer loyaal het reddingspakket van 700 miljard dollar voor de Big Business. Ze vertegenwoordigen dezelfde belangen met slechts een klein verschil in tactiek.

Dit zal zeker gevolgen hebben voor het bewustzijn. Het is een elementaire stelling van het Marxisme dat het menselijke bewustzijn diep conservatief is. Mensen houden over het algemeen niet zo van verandering. Gewoonte, traditie en routine spelen een grote rol in het vormen van de kijk van de massa, die zich normaal verzet tegen de idee van grote veranderingen in hun levens en gewoontes. Maar wanneer grote gebeurtenissen de maatschappij op haar grondvesten doen daveren, worden mensen gedwongen hun oude ideeën, geloofsovertuigingen en vooroordelen te herzien.

We zijn nu terecht gekomen in zo een periode. De lange periode van relatieve welvaart die, buiten de milde recessie van 2001, twee of meer decennia geduurd heeft in de hoogontwikkelde kapitalistische landen, heeft zijn sporen nagelaten. Ondanks de manifeste onrechtvaardigheden van het kapitalisme, ondanks de lange werkuren, de verhoogde uitbuiting, de groeiende ongelijkheid, de obscene rijkdom van enkelen paraderend naast een stijgend aantal armen en gemarginaliseerden... desondanks dit alles geloofden de meeste mensen dat de markteconomie werkte en dat die zelfs in hun belang zou kunnen zijn. Dit was zeker het geval in de VS. Maar voor een steeds groeiend aantal mensen is dit niet langer waar.

2. Eisen voor de crisis

Hoe werkloosheid te bestrijden

Gedurende de hoogconjunctuur, toen er dikke winsten gemaakt werden, zag de meerderheid van de werkende bevolking geen stijging in reële lonen. Ze waren onderworpen aan de toegenomen druk voor nog hogere productiviteit en meer uren. Maar nu, met de crisis, worden ze niet alleen bedreigd met drastische bezuinigingen in hun levensonderhoud, maar ook met het verlies van hun baan. Dit duidt weer op een verdieping van de crisis en op verdere afbraak van de levensstandaard van de bevolking. Wereldwijd dreigen miljoenen mensen in een put van armoede te vallen.

Tien jaar lang werd de Spaanse economie beschouwd als de motor voor banencreatie in de eurozone. Nu kwamen er in het vorige jaar zo'n 800000 werklozen in Spanje bij. Het instorten van de decennialange boom in de bouwsector heeft de werkloosheid in Spanje doen toenemen tot 11,3 procent, de hoogste in de Europese Unie. "Het gaat erger worden, dit is net begonnen", zei Daniele Antonucci, een econoom bij Merrill Lynch International in Londen. Hij voorspelt dat de werkloosheid er zal stijgen tot 13 procent volgend jaar, terwijl de Europese werkloosheid tot 8,1 procent zal stijgen van 7,5 procent op het einde van 2008. In werkelijkheid zijn de cijfers voor werkloosheid veel groter, maar overheden gebruiken allemaal trucs om ze te verlagen. Dezelfde situatie bestaat, in meer of mindere mate, in alle landen.

De werkende mensen moeten hun levensstandaard verdedigen, als ze deze niet kunnen verhogen. Werkloosheid bedreigt de maatschappij met desintegratie. De arbeidersklasse kan geen ontwikkeling van chronische massawerkloosheid toestaan. Het recht om te werken is een grondrecht. Wat voor maatschappij dwingt miljoenen gezonde mannen en vrouwen tot een leven van inactiviteit, terwijl hun arbeid en vermogen nodig zijn om in de noden van de bevolking te voorzien? Hebben we niet meer scholen en ziekenhuizen nodig? Hebben we geen goede wegen en huizen nodig? Moeten de infrastructuur en het transportwezen niet nodig onderhouden en verbeterd worden?

Het antwoord op al deze vragen kent iedereen. Maar het antwoord van de heersende klasse is altijd hetzelfde: we kunnen deze dingen niet betalen. Nu weet iedereen dat dit een leugen is. We weten nu allemaal dat de overheden gigantische sommen geld tevoorschijn kunnen toveren als het in het belang van de rijke minderheid is die de banken en industrieën bezit en controleert. Enkel wanneer de meerderheid van de werkende bevolking eist dat in hun behoefte wordt voorzien, beargumenteren overheden dat ze geen geld hebben.

Wat bewijst dit? Het bewijst dat in het systeem waarin we leven de winsten van enkelen belangrijker zijn dan de behoeften van velen. Het bewijst dat het hele productieve systeem is gebaseerd op één enkel ding: het winstmotief, oftewel simpelweg hebzucht. Als arbeiders staken, schildert de pers (die ook in handen is van een paar miljardairs) hen af als "hebzuchtig". Maar hun "hebzucht" is alleen de strijd om rond te komen: om de huur of hypotheek te betalen, om de rekeningen van voedsel en brandstof te betalen die elke maand weer stijgen, om voor hun kinderen en gezinnen te zorgen.

De hebzucht van de bankiers en kapitalisten daarentegen, is de hebzucht om grote fortuinen te accumuleren uit de arbeid van anderen (want zelf produceren ze niets). Dit geld besteden ze aan kunstwerken (niet voor hun plezier maar alleen als een andere winstgevende investering), aan een overvloedige levensstijl en extravagantie, of ze geven zich over aan vergaande speculatie, wat altijd eindigt met economische instorting en ellende - niet voor henzelf, maar voor de meerderheid op wiens productieve arbeid de maatschappij rust.

In het verleden argumenteerden de werkgevers dat nieuwe technologie de werkdruk zou verminderen, maar het tegengestelde bleek waar. De EU heeft een wet aangenomen die de maximale werkweek verhoogt naar zestig uur! Dit in het eerste decennium van de 21ste eeuw, waar de wonderbaarlijke vooruitgang van de moderne wetenschap en technologie meer arbeidsbesparende apparaten heeft geproduceerd dan ooit tevoren. Wat is de zin hiervan? Wat is de zin van grote getallen werkloze mensen die betaald worden om niks doen, terwijl op de werkvloer andere werknemers worden gedwongen verplichte overuren te werken?

Gedurende de hoogconjunctuur dwongen de bazen de werknemers tot veel overuren, om zoveel mogelijk meerwaarde uit hun arbeid te persen. Maar als de recessie begint en ze niet langer een markt hebben voor hun goederen, twijfelen ze niet om hun fabrieken te sluiten alsof het luciferdoosjes zijn, en het personeel op straat te zetten, terwijl ze de rest uitbuiten tot hun grenzen. De impasse van het kapitalisme is dat werkloosheid niet langer van 'conjuncturele' aard zal zijn, maar dat het toenemend organisch of 'structureel' zal zijn. Een man of vrouw die over de 40 of 50 is, zal misschien nooit meer werken, terwijl veel gekwalificeerde mensen die hun baan kwijtraken, gedwongen zullen worden ongekwalificeerde en laagbetaalde jobs aan te nemen om te overleven.

Dat is de economie van een gekkenhuis! Vanuit kapitalistisch oogpunt is dit zeer logisch. Maar we verwerpen de gestoorde logica van het kapitalisme! Tegenover de bedreiging van werkloosheid zetten wij de slogan voor publieke werken en werk delen met behoud van loon. De samenleving heeft scholen, ziekenhuizen, wegen en huizen nodig. De werklozen moeten aan het werk gezet worden in een groot programma van openbare werken!

Vakbonden moeten ervoor zorgen dat de werklozen nauw verbonden worden met de arbeiders, samengebonden in de solidariteit van wederzijdse verantwoordelijkheid. Het is noodzakelijk om het beschikbare werk te verdelen zonder verlies van loon! Al het beschikbare werk moet verdeeld worden over het arbeidspotentieel in overeenstemming met de lengte van de werkweek. Het gemiddelde loon van elke werknemer blijft hetzelfde als het was onder de oude werkweek. Lonen, met een strikt bepaald minimum, zullen de ontwikkeling van de prijzen volgen. Dit is het enige programma dat de arbeiders kan beschermen in tijden van economische crisis.

Wanneer ze dikke winsten maken, beschermen de grote bezitters jaloers hun bedrijfsgeheimen. Nu er een crisis is, zullen ze verwijzen naar hun boekhoudkundige grootboeken als 'bewijs' dat ze de eisen van de werknemers niet kunnen inwilligen. Dit is zeker het geval met de kleinere kapitalisten. Maar of onze eisen 'realistisch' zijn vanuit het oogpunt van de bazen, is niet het punt. We hebben de plicht om de vitale belangen van de arbeidersklasse te beschermen en om haar te beschermen tegen de ergste gevolgen van de crisis. De bazen zullen klagen dat dit hun winst zal verminderen en het een negatief effect zal hebben op hun stimulans om te investeren. Maar wat voor een stimulans heeft de meerderheid van de bevolking onder een systeem gebaseerd op privé-winst? Als de vitale belangen van de meerderheid niet samengaan met de eisen van het huidige systeem, dan weg met het systeem!

Is het werkelijk zo logisch dat de levens en het lot van miljoenen mensen bepaald worden door de blinde hand van de markt? Is het eerlijk dat het economische leven van deze planeet is besloten alsof het een gigantisch casino is? Kan het goedgepraat worden dat de hebzucht voor winst de enige motorkracht is die bepaalt of mensen een baan of een dak boven hun hoofd zullen hebben? Diegenen die de productiemiddelen bezitten en ons lot bepalen zullen positief antwoorden omdat dat in hun belang is. Maar de meerderheid van de bevolking, die de onschuldige slachtoffers zijn van dit kannibalistische systeem, zal een heel andere mening hebben.

Door te vechten tegen de pogingen om hen voor de crisis te laten betalen, zullen de arbeiders gaan begrijpen dat het nodig is de maatschappij bij de wortels te veranderen. Het enige antwoord op fabriekssluitingen is fabrieksbezettingen: "een fabriek gesloten is een fabriek bezet!". Dat is de enige effectieve slogan om sluitingen te bestrijden. Fabrieksbezettingen moeten noodzakelijk leiden tot arbeiderscontrole. Door middel van arbeiderscontrole krijgen de arbeiders ervaring in boekhouden en de administratie van het bedrijf, wat hen later zal toestaan de hele maatschappij te besturen.

Dit is de ervaring geweest van de meest geavanceerde arbeidersstrijd in recente jaren, vooral in Latijns-Amerika. In Brazilië (CIPLA/Interfibras, Flasko en andere fabrieken), Argentinië (Brukman, Zanon en vele anderen) en Venezuela, waar de oliegigant PDVSA herstart en bestuurd werd door de arbeiders voor maanden gedurende de lockout van de bazen in 2002-2003 en waar een beweging van bezette fabrieken zich rond Inveval ontwikkelde in 2005 die steeds sterker wordt.

In al deze gevallen en vele anderen, hebben arbeiders succesvol gepoogd om de fabrieken te runnen onder hun eigen controle en management. Maar arbeiderscontrole kan geen doel op zich zijn. Het doet de vraag rijzen: wie is de baas? Of arbeiderscontrole zal leiden tot nationalisatie, of het zal enkel een tijdelijke episode zijn. De enige echte oplossing voor werkloosheid is een socialistische planeconomie, gebaseerd op de nationalisatie van de banken en van de belangrijkste industrieën onder democratische arbeiderscontrole en -management.

Wij eisen:

1. Geen werkloosheid! Werk of volledig loonbehoud voor iedereen!
2. Weg met het bedrijfsgeheim! Open de boeken! Laat de werknemers toegang hebben tot informatie over oplichterij, speculatie, belastingontduiking, duistere overeenkomsten en excessieve winsten en bonussen. Laat de mensen zien hoe zij zijn opgelicht en wie er verantwoordelijk is voor de huidige wantoestand!
3. Geen fabriekssluitingen! Een gesloten fabriek is een bezette fabriek!
4. Nationalisatie onder arbeiderscontrole en -management van fabrieken die gesloten dreigen te worden!
5. Voor een verrijkend programma van openbare werken: voor een bouwprogramma van betaalbare sociale woningen, scholen, ziekenhuizen en wegen om werkgelegenheid te creëren voor de werklozen.
6. Voor de onmiddellijke invoering van een 32-uren week, zonder verlies van loon!
7. Voor een socialistische planeconomie, waarin werkloosheid afgeschaft zal worden en de maatschappij op haar vaandel zal schrijven: het universele recht op werk.

Vecht voor het beschermen van de levensstandaard!

Terwijl de bankiers en werkgevers fantastische winsten maakten, stagneerden of daalden de reële lonen van de meerderheid. De kloof tussen rijk en arm is nooit groter geweest dan vandaag. Recordwinsten werden vergezeld door recordongelijkheid. The Economist (niet echt een linkse krant) legde uit: "De enige ware continue trend van de laatste 25 jaar is die geweest naar een grotere concentratie van inkomen aan de top" (The Economist, 17 juni, 2006). Een kleine minderheid werd idioot rijk, terwijl het aandeel van de arbeiders in het nationaal inkomen constant verminderd is en de armste lagen in een steeds diepere armoede zinken. De orkaan Katrina onthulde aan de hele wereld het bestaan van een subklasse van misdeelde burgers die in derdewereldomstandigheden leven in het rijkste land ter wereld.

In de VS worden miljoenen mensen bedreigd met het verlies van hun baan en huis, terwijl het winstmaken gewoon doorgaat. Terwijl Bush zijn reddingsplan van 700 miljard dollar aankondigde, meldden Amerikaanse nutsbedrijven een recordstijging van het aantal klanten die hun gas- en elektriciteitsrekeningen niet betaalden. De grootste stijgingen in stroomafsluitingen waren in de staten Michigan (22 procent) en New York (17 procent), hoewel er ook stijgingen werden gemeld in Pennsylvania, Florida en California.

De arbeiders van de VS produceren nu 30 procent meer dan tien jaar geleden. Toch zijn de lonen amper gestegen. Het sociale weefsel staat op springen. Er is een enorme toename van spanningen in de maatschappij, zelfs in het rijkste land ter wereld. Wat de grond bereidt voor een grote explosie van klassenstrijd. Dit is niet enkel het geval in de VS. Wereldwijd ging de hoogconjunctuur samen met hoge werkloosheid. Hervormingen en concessies werden teruggenomen, zelfs tijdens de piek van de hoogconjunctuur. De crisis van het kapitalisme betekent niet alleen dat de heersende klasse geen nieuwe hervormingen kan tolereren. Ze kunnen niet eens het voortbestaan van die hervormingen en concessies toestaan die de arbeiders in het verleden hebben verworven.

Werkende mensen hadden geen echt voordeel bij de hoogconjunctuur, maar krijgen nu de rekening voor de recessie voorgeschoteld. Overal wordt de levensstandaard aangevallen. Om winsten voor de bazen en bankiers te beschermen, moeten lonen verlaagd worden, het aantal uren en de intensiteit van het werk verhoogd en de uitgaven aan scholen, woningbouw en ziekenhuizen, beperkt. Dit betekent dat de semi-beschaafde leeftoestanden die in het verleden bereikt werden, bedreigd worden. In de huidige toestand kan er geen betekenisvolle hervorming voor elkaar gebracht worden zonder een serieuze strijd. Het idee dat dit mogelijk is via een akkoord met de bazen en bankiers is totaal onjuist.

Het idee van 'nationale eenheid' om de crisis te bestrijden is een gemene misleiding van de bevolking. Welke eenheid van belangen kan er zijn tussen de miljoenen gewone werkende mensen en de superrijke uitbuiters? Enkel de eenheid van het paard en de ruiter die zijn paard de sporen geeft. De leiders van de socialistische-, arbeiders- en linkse partijen die instemden met 'crisismaatregelen', die overvloedige geldsommen voor de bankiers en bezuinigingen voor de meerderheid van de maatschappij betekenen, verraden de belangen van de mensen die voor hen stemden. Die vakbondsleiders die argumenteren dat we in een crisis "allemaal elkaar moeten blijven vasthouden" en die denken dat het mogelijk is concessies veilig te stellen door het matigen van de looneis en akkoord te gaan met de voorwaarden van de werkgevers, bereiken het tegenovergestelde van wat ze willen. Zwakheid nodigt agressie uit! Voor elke stap die we terug doen, eisen de bazen er drie bij. De weg van klassencollaboratie en zogenaamd Nieuw Realisme leidt alleen tot nieuwe tegenslagen, fabriekssluitingen en bezuinigingen.

Terwijl de werkloosheid in hoog tempo stijgt, stijgen ook de kosten voor levensonderhoud. Brandstof, gas, elektriciteit, voedsel enzovoort zijn allemaal gestegen in prijs en de winsten van de grote energiebedrijven stromen binnen. In het verleden beargumenteerden de burgerlijke economen dat ze de "inflatie getemd hadden". Hoe belachelijk klinkt dat vandaag! Families die gisteren van twee lonen rondkwamen moeten dat nu doen met één - of geen. De strijd om te leven heeft nu een veel zwaardere betekenis voor miljoenen mensen. Inflatie en soberheid zijn twee zijden van dezelfde munt. Beiden zijn niet in het belang van de arbeidersklasse. We verwerpen compleet alle pogingen om de lasten van de crisis, de desorganisatie van het bankwezen en alle andere gevolgen van de crisis van het winstsysteem, op de schouders van de gewone werkende mens te plaatsen. We eisen werkgelegenheid en waardige levensomstandigheden voor iedereen.

De enige oplossing voor de doorgaande prijsstijging is een glijdende loonschaal. Dit betekent dat collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO's) een automatische loonstijging moeten garanderen tegenover de prijsstijging van consumptiegoederen. De bankiers en hun politieke vertegenwoordigers vertellen de massa: we kunnen ons geen hogere lonen veroorloven want dit zou inflatie veroorzaken. Iedereen weet echter dat de lonen de prijzen proberen bij te benen en niet omgekeerd. Het antwoord is glijdende loonschalen, waarbij de lonen automatisch verbonden zijn aan stijgingen in de levenskosten. Hoewel, zelfs dit is niet voldoende. Er wordt gesjoemeld met de officiële inflatie-indexen om de echte omvang van de inflatie te verdoezelen en dan worden werkende mensen gevraagd om af te zien van loonsverhoging op basis van deze vervalste cijfers. De vakbonden dienen daarom de echte omvang van de inflatie in beeld te brengen, gebaseerd op de prijzen van noodzakelijke goederen (ook rentes en andere woonkosten) en ze moeten dit voortdurend herzien. Alle looneisen zouden hierop gebaseerd moeten worden.

We eisen:

1. Een leefbaar loon en pensioen voor iedereen!
2. Een glijdende loonschaal, gekoppeld aan stijgingen in de levenskosten.
3. De vakbonden, coöperatieven en consumentenverenigingen moet de werkelijke index van de kosten van levensonderhoud berekenen ter vervanging van de 'officiële' index, die niet de werkelijke stand van zaken weergeeft.
4. Het opzetten van comités van arbeiders, huisvrouwen, kleine winkeleigenaars en werklozen om prijsstijgingen onder controle te houden.
5. Het afschaffen van alle indirecte belastingen en het invoeren van een sterk progressief systeem van directe belasting. Schaf alle belastingen voor de armen af en laat de rijken betalen!
6. Een einde aan 'stookarmoede' en een drastische verlaging van de brandstofprijzen! Dit kan alleen bereikt worden door het nationaliseren van de energiebedrijven, wat mogelijk maakt om prijscontrole toe te passen op de consumentenprijs van gas en elektriciteit. Geen winstbejag ten koste van de publieke zaak!

De vakbonden

In de huidige tijd hebben werknemers meer dan ooit hun massaorganisaties nodig, vooral dan vakbonden. De vakbond is de basiseenheid van organisatie. Het zal niet mogelijk zijn te vechten voor loonbehoud en de levensstandaard zonder krachtige vakbonden. Daarom proberen de bazen en hun overheden de vakbonden steeds te ondermijnen en hun macht in te dammen door anti-vakbondswetgevingen.

De lange periode van hoogconjunctuur heeft de vakbondsleiders aangetast, die het beleid van klassencollaboratie en 'dienstbonden' hebben overgenomen, precies nu de voorwaarden voor zulke dingen verdampt zijn. De rechtse vakbondsleiders zijn de meest conservatieve kracht in de maatschappij. Ze vertellen de arbeiders dat we "allemaal in hetzelfde schuitje zitten" en opofferingen moeten doen om de crisis op te lossen, dat de bazen niet de vijand zijn en dat klassenstrijd "ouderwets" is.

Ze prediken een deal tussen loonarbeid en kapitaal, wat ze beschouwen als "nieuw realisme". In werkelijkheid is dit de ergste vorm van utopie. Het is onmogelijk om tegenovergestelde belangen met elkaar te verzoenen. In de huidige omstandigheden is strijd de enige manier om hervormingen en loonsverhogingen te krijgen. In feite zal het nodig zijn te strijden om aanwinsten uit het verleden te beschermen, want die worden overal bedreigd. Dit staat lijnrecht tegenover het beleid van klassencollaboratie van de leiders, die het verleden afspiegelen, en niet het heden of de toekomst.

In hun pogingen de vakbonden te castreren en hen in instrumenten te veranderen om de arbeiders te controleren, doet de heersende klasse alles wat in haar macht ligt om de leiding van de vakbonden te corrumperen en hen met de staat te verbinden. Wij zijn tegen al dat soort acties en zijn voor het versterken en democratiseren van de vakbondsorganisatie op elk niveau. De vakbonden moeten onafhankelijk zijn van de staat en moeten hun leiders controleren en hen verplichten om consistent voor de belangen van de arbeiders te vechten.

De reformistische vakbondsleiders, die zichzelf zien als praktisch en realistisch, zijn in werkelijkheid blind en onbenullig. Ze hebben niet het minste idee van de catastrofe die zich momenteel ontwikkelt met de crisis van het kapitalisme. Ze denken dat het mogelijk is om aan te modderen, terwijl ze bezuinigingen en andere opleggingen accepteren in de hoop dat alles wel weer op z'n pootjes terecht komt. Ze blijven hangen aan 'goede verhoudingen' die ze met de kapitalisten denken te krijgen. Integendeel! De geschiedenis toont voldoende dat zwakheid agressie uitnodigt. Voor elke stap terug die ze zetten, zullen de bazen er drie meer eisen.

Zelfs geconfronteerd met druk vanuit de basis om tot stakingen en algemene stakingen op te roepen, doen ze alles wat in hun macht ligt om zulke acties in bedwang te houden. Als ze gedwongen worden om tot massademonstraties op te roepen, veranderen ze die in shows en feestjes met ballonnen en muziekbandjes, zonder militante klasseninhoud. Voor de leiders is dit enkel een manier om stoom af te blazen. Voor serieuze vakbondsleden daarentegen, zijn stakingen en demonstraties een manier om arbeiders hun macht te laten begrijpen en de grond te bereiden voor een fundamentele verandering van de maatschappij.

Zelfs in de vorige periode was er een onderstroom van onvrede, door de aanvallen op arbeidersrechten en maatregelen gericht tegen de vakbonden. Dit zal nu aan de oppervlakte komen en een uitdrukking vinden in de massaorganisaties van de arbeidersklasse, te beginnen met de vakbonden. De radicalisering van de basis zal in conflict komen met het conservatisme van de leiding. De arbeiders zullen een complete metamorfose van de vakbonden eisen, en zullen ernaar streven hen in ware strijdorganisaties te veranderen.

Wij staan voor het bouwen van massale, democratische en militante vakbonden, die het mogelijk maken de meerderheid van de arbeidersklasse te organiseren, hen praktisch op te leiden en voor te bereiden, niet alleen op een radicale transformatie van de maatschappij, maar in feite op het leiden van de economie in een toekomstige democratisch-socialistische maatschappij.

Wij eisen:

1. Totale onafhankelijkheid van de vakbonden ten opzichte van de staat
2. Het beëindigen van verplichte arbitrage, clausules van sociale vrede en andere maatregelen om de actie van de bonden te beperken.
3. Democratiseer de vakbonden en plaats de controle stevig in handen van de leden!
4. Afschaffing van verkiezing voor het leven! Het verkiezen van alle vakbondsfunctionarissen met het recht op terugroeping.
5. Tegen bureaucratie en carrièrisme! Geen functionaris zal meer verdienen dan een geschoolde arbeider. Alle uitgaven moeten openbaar zijn voor inspectie door de leden.
6. Geen klassencollaboratie! Voor een militant programma om de arbeiders te mobiliseren ter verdediging van hun baan en levensstandaard.
7. Voor vakbondseenheid gebaseerd op bovenstaande eisen.
8. Voor controle door de basis, inclusief het versterken van de syndicale delegaties en de creatie van ad hoc stakingscomités tijdens stakingen en andere conflicten als middel om de volledige participatie van zoveel mogelijk arbeiders te verzekeren.
9. Voor het nationaliseren van de belangrijkste sectoren van de economie en het creëren van een industriële democratie waarin de vakbonden een sleutelrol zullen spelen in de administratie en controle van elke werkplek. Vakbonden zijn geen doel op zich, maar enkel een middel tot een doel, namelijk de socialistische transformatie van de maatschappij.

Jongeren

De crisis van het kapitalisme heeft bijzonder negatieve gevolgen voor de jonge generatie, die de toekomst is van de mens. De seniele ontbinding van het kapitalisme dreigt cultuur te ondermijnen en jongeren te demoraliseren. Hele lagen jonge mensen, die geen uitweg zien uit de impasse, worden slachtoffer van alcoholisme, drugsverslaving, criminaliteit en geweld. Wanneer jonge mensen vermoord worden voor een paar sportschoenen, moeten we onszelf de vraag stellen in wat voor soort maatschappij we leven. De maatschappij moedigt jonge mensen aan tot de consumptie van producten die ze niet kunnen betalen, en walgt vervolgens van de resultaten.

Margaret Thatcher, die hogepriesteres van de markteconomie, zei ooit eens dat er geen ding is als de maatschappij. Deze giftige filosofie heeft de meest verwoestende resultaten gehad sinds zij in de praktijk omgezet werd dertig jaar geleden. Dit grove individualisme heeft krachtig bijgedragen aan het creëren van een atmosfeer van egoïsme, hebzucht en onverschilligheid voor het lijden van anderen, die de maatschappij verstikt. Dat is de ware aard van markteconomie.

De echte manier om het niveau van beschaving te meten is door te kijken hoe we voor de ouderen en jongeren zorgen. Als we het zo bekijken, zijn we geen beschaafde maatschappij, maar eerder een maatschappij die afglijdt naar barbarisme. Zelfs in de periode van de hoogconjunctuur waren er al symptomen van barbarisme in de maatschappij, met criminaliteit- en geweldgolven, en de verspreiding van antisociaal en nihilistisch gedrag onder een laag jongeren. Deze gemoederen zijn een trouwe afspiegeling van de moraliteit van het kapitalisme.

De reactionairen protesteren hier luidkeels tegen, maar omdat ze niet kunnen toegeven dat zulke dingen de gevolgen zijn van het sociale systeem dat ze verdedigen, kunnen ze geen oplossing naar voren schuiven. Hun enige antwoord is dat we de gevangenissen maar moeten volgooien met jonge mensen, die dan leren hoe ze echte criminelen moeten zijn in plaats van simpele amateurs. En op die manier komen we in een vicieuze cirkel terecht van sociale vervreemding, drugsverslaving, degradatie en criminaliteit.

Het antwoord van het establishment is om jonge mensen te criminaliseren, hen de schuld te geven voor de problemen die door de maatschappij gecreëerd worden, om het repressieve beleid op te voeren, om meer gevangenissen te bouwen en hardere straffen uit te delen. In plaats van de problemen op te lossen, verergeren zulke maatregelen ze alleen en zorgen ze voor een vicieuze cirkel van criminaliteit en vervreemding. Dit is het logische resultaat van kapitalisme en de markteconomie, die mensen behandelen alsof ze enkel 'productiefactoren' zijn en alles onderwerpen aan het winstmotief. Ons antwoord is dat jongeren zich moeten organiseren en moeten meedoen met de arbeidersklasse in de strijd tegen kapitalisme en voor socialisme!

De crisis van het kapitalisme betekent meer werkloosheid en een verdere verloedering van de infrastructuur, het onderwijs, de gezondheidszorg en de woonruimte. Deze verrotting van de beschaving brengt het risico van verdere sociale desintegratie met zich mee. Het zal een stijging van criminaliteit, vandalisme, antisociaal gedrag en geweld betekenen.

Het is noodzakelijk om urgente maatregelen te nemen die moeten voorkomen dat nieuwe lagen jongeren in het moeras van demoralisatie zinken. De strijd voor socialisme betekent het vechten voor cultuur in de meest brede zin, om de ambities van jonge mensen te verhogen, om hen een doel te geven in het leven dat meer is dan de strijd om te overleven op een niveau net iets boven dat van dieren. Als je mensen als dieren behandelt, zullen ze reageren als dieren. Als je mensen als mensen behandelt, zullen ze overeenkomstig reageren.

Bezuinigingen in onderwijs op elk niveau, het afschaffen van studiebeurzen en het invoeren van collegegelden en studentenleningen, betekenen dat jongeren uit de arbeidersklasse worden buitengesloten van hoger onderwijs. In plaats van dat ze goed getraind wordt om de noden van de maatschappij te dienen, en haar toegang gegeven wordt tot cultuur, zit de meerderheid van de jonge mensen vast aan een leven van gezwoeg met laagbetaalde, ongeschoolde baantjes. Tegelijkertijd mogen privé-bedrijven zich bemoeien met onderwijs, wat steeds meer behandeld wordt als de zoveelste markt om winst mee te maken.

Wij eisen:

1. Goed onderwijs voor alle jonge mensen. Een groot programma van scholenbouw en een werkelijk gratis onderwijssysteem op alle niveaus.
2. Het onmiddellijke afschaffen van collegegelden en het invoeren van een studieloon voor alle studenten die zich kwalificeren voor hoger onderwijs.
3. Gegarandeerd een baan voor elke schoolverlater met een levenswaardig loon.
4. Een einde aan de beheersing en uitbuiting van het onderwijs door het bedrijfsleven. Jaag de privé-bedrijven uit het onderwijs!
5. Het leveren van uitgebreide jongerencentra, bibliotheken, sportcentra, bioscopen, zwembaden en andere recreatiemogelijkheden voor jonge mensen.
6. Een programma van betaalbare publieke woningbouw voor studenten en jonge paren.

"Uitvoerbaarheid"

De crisis van het kapitalisme betekent dat de bankiers en kapitalisten overal de gehele last van de crisis op de schouders willen plaatsen van de mensen die het minst in staat zijn die te betalen: de arbeiders, de middenklasse, de werklozen, de ouden en de zieken. Het argument dat steeds herhaald wordt is dat, omdat er een crisis is, het niet haalbaar is de levensstandaard te verhogen of zelfs op hetzelfde peil te houden.

Het argument dat er geen geld is om voor hervormingen te betalen is klinkklare onzin. Er is genoeg geld voor wapens en voor het betalen van de criminele agressieoorlogen in Irak en Afghanistan. Maar er is geen geld voor scholen en ziekenhuizen. Er is genoeg geld om de rijken te subsidiëren, zoals we zagen met de kleine gift van 700 miljard dollar die Bush aan de bankiers deed. Maar er is geen geld voor pensioenen, ziekenhuizen of scholen.

Het argument van "uitvoerbaarheid" heeft daarom geen betekenis meer. Of een bepaalde hervorming haalbaar is of niet, hangt af of het in het belang is van een bepaalde klasse of niet. In de laatste instantie, hangt de uitvoerbaarheid (dit wil zeggen of ze het wíllen uitvoeren) af van de klassenstrijd en de werkelijke machtsbalans. Als de heersende klasse alles dreigt te verliezen, zal zij proberen concessies te doen die zij "zich eigenlijk niet kan veroorloven". Dat was het geval in mei 1968 in Frankrijk, toen de Franse heersende klasse enorme loonsverhogingen en belangrijke verbeteringen in werkomstandigheden en -uren gaf om zo de algemene staking te beëindigen en de arbeiders uit de fabrieken te krijgen die zij hadden bezet.

De aanvang van een crisis kan in het begin zorgen voor een shock, maar dit zal snel omgezet worden in woede wanneer mensen zich realiseren dat hun gevraagd wordt de prijs van de crisis te betalen. Er zullen spontane veranderingen komen in het bewustzijn, dat getransformeerd kan worden in 24 uur tijd. Een grote beweging in één enkel land kan leiden tot een verandering van de hele situatie, zoals gebeurde in 1968. De enige reden dat dit nog niet gebeurde, is dat de leiding van de massaorganisaties achterligt op de werkelijkheid en erin faalt een reëel alternatief naar voren te schuiven. Maar er zijn al tekenen van verandering.

Recent zijn er door heel Europa algemene stakingen en massademonstraties getrokken. In Griekenland zijn er negen algemene stakingen geweest sinds de rechtse Nieuwe Democratie partij aan de macht kwam in 2004. In de eerste zes maanden van 2008 maakte België een golf mee van wilde stakingen die aan de jaren '70 deed denken. De beweging sprong spontaan over van de ene sector naar de andere. In maart 2008 lagen de Berlijnse Vervoersbedrijven (BVG) plat door een lange en militante staking van de machinisten en de onderhouds- en administratiemedewerkers. Na jaren van concessies en achteruitgang door de vakbonden, hebben de arbeiders gezegd dat ze er genoeg van hebben. Duizenden studenten gingen de straat op in Spanje in oktober 2008 om te protesteren tegen plannen om het universitaire onderwijs te privatiseren en ook tegen enige plannen om de arbeiders te laten betalen voor de kapitalistische crisis door bezuinigingen in onderwijs, gezondheidszorg en andere publieke diensten.

In Italië zijn de studenten zich aan het mobiliseren. Honderdduizenden scholieren en studenten, samen met leraren, professoren en ouders, mobiliseerden in heel Italië tegen Berlusconi's pogingen om het onderwijs verder te privatiseren. Dit heeft geleid tot bezettingen van scholen en universiteiten. Het antwoord van de overheid was een dreigement om de gewapende politie in te zetten tegen de studenten. Op 11 oktober demonstreerden 300.000 arbeiders en jongeren in Rome in een demonstratie die opgeroepen was door Rifondanzione Comunista.

Dit alles toont dat de arbeiders niet met hun armen gevouwen blijven zitten terwijl hun levensstandaard wordt vernietigd. De tijd is rijp voor een grote opleving van de klassenstrijd. De arbeiders zijn niet geïnteresseerd in de logica van het winstsysteem. Onze taak is om de belangen van onze klasse te beschermen, de levensstandaard te behouden en de omstandigheden van de arbeiders te verhogen tot een niveau dat in de buurt komt van een beschaafde levensstandaard. Als er geld is voor de bankiers, dan is er geld om de hervormingen te financieren die we nodig hebben om de maatschappij een fijne plek te maken om in te leven.

Verdedig democratische rechten!

Gedurende meer dan een halve eeuw, geloofden de arbeiders van West-Europa en Noord-Amerika dat democratie voor eeuwig vaststond. Maar dit is een illusie. Democratie is een erg kwetsbare constructie, en een die alleen mogelijk is in rijke landen waar de heersende klasse bepaalde concessies kan doen aan de massa's om zo de klassenstrijd in te dammen. Maar als de omstandigheden veranderen kan de heersende klasse in de 'democratische' landen, overgaan naar een dictatuur met hetzelfde gemak waarmee iemand van de ene treincoupé naar een andere overgaat.

In toestanden van verhoogde klassenstrijd, begint de heersende klasse in de richting van reactie te bewegen. Ze zullen klagen dat er teveel stakingen en demonstraties zijn en ze verlangen "Orde". Recent was Cossiga, een Italiaanse Christen-Democratische minister van binnenlandse zaken in de jaren '70, later president van de Republiek, en nu senator voor het leven, gevraagd wat er gedaan moet worden met de studentendemonstraties Hij antwoordde:

"Laat ze maar doorgaan voor een tijdje. Trek de politie terug uit de straten en campussen, infiltreer de beweging met provocateurs die bereid zijn tot alles, en laat de demonstranten zo'n tien dagen hun gang gaan terwijl ze winkels vernielen, auto's in brand steken en de steden op z'n kop zetten. Daarna, met verkregen steun van de bevolking - verzekerd dat het geluid van de ambulancesirenes harder is dan dat van de politie en de carabinieri - zullen de bewaarders van de orde genadeloos de studenten moeten aanvallen en ze in het ziekenhuis trappen. Arresteer ze niet, want de rechters zullen hen onmiddellijk vrijlaten, sla ze gewoon in elkaar en ook de professoren die de beweging aanstookten."

Dit is een waarschuwing van wat we kunnen verwachten in de komende periode van verhoogde klassenstrijd in Italië en andere landen. In de toekomst, vanwege de zwakte van de reformistische leiders, is het mogelijk dat ze slagen in het opzetten van een soort Bonapartistische (militaire politie) dictatuur in een of ander Europees land. Maar onder huidige omstandigheden zou zo'n regime erg instabiel zijn en waarschijnlijk niet lang overleven.

In het verleden waren er in Italië, Duitsland en Spanje een grote boerenstand en kleinburgerij, die een massabasis vormde voor reactie. Dit is verdwenen. In het verleden waren de meeste studenten van rijke families en steunden ze de fascisten. Tegenwoordig zijn de meeste studenten links. De sociale reserves voor reactie zijn zeer beperkt. De fascistische organisaties zijn klein, hoewel ze heel gewelddadig kunnen zijn, wat hun zwakheid afspiegelt, en niet hun kracht. Daarbovenop, na de ervaring van Hitler, heeft de burgerij geen intentie om de macht over te dragen aan de dolle honden. Ze geven er de voorkeur aan zich te baseren op de 'gerespecteerde' legerofficieren, terwijl ze de fascistische bendes als hulpmiddel gebruiken.

In de recente periode zijn democratische rechten overal al bedreigd. Met het excuus van een antiterroristische wetgeving, gebruikt de heersende klasse nieuwe wetten om democratische rechten te beperken. Na de terroristische aanslagen van 11 september, drukte Bush de Homeland Security Act (HSA) erdoor. De regering Bush probeerde de basis te vernietigen van het democratische regime dat gecreëerd werd door de Amerikaanse Revolutie en wilde naar een heerschappij vrij van de beperkingen van wetten. Gelijksoortige wetten zijn in Groot-Brittannië en andere landen ingevoerd.

Wij zullen vechten om alle democratische rechten te beschermen die verworven zijn door de arbeidersklasse in het verleden. Bovenal zullen we het recht verdedigen om te staken en demonstreren en zullen we alle wettelijke restricties op vakbonden verwerpen. Iedereen moet het recht hebben om zich bij een vakbond aan te sluiten en samen te gaan met andere arbeiders om zijn of haar rechten te beschermen. Heel vaak worden door de verdedigers van het kapitalisme democratie en socialisme tegenover elkaar gezet. Maar dezelfde mensen die de socialisten ervan durven te beschuldigen dat ze antidemocratisch zijn, zijn altijd de grootste vijanden van de democratie geweest. Zij vergeten doelmatig dat zulke democratische rechten die we vandaag de dag bezitten, veroverd werden door de arbeidersklasse in een lange en bittere strijd tegen de rijken en machtigen die zich consistent tegen elke democratische eis verzetten.

De arbeidersklasse is geïnteresseerd in democratie omdat het ons de meest gunstige omstandigheden levert om de strijd voor socialisme te ontwikkelen. Maar we begrijpen dat onder kapitalisme, democratie noodzakelijk een beperkt, eenzijdig en fictief karakter moet hebben. Wat is het nut van persvrijheid als alle grote nieuwsbladen, kranten en televisiezenders, foyers en theaters in handen zijn van de rijken? Zolang het land, de banken en de grote monopolies in handen van enkelen blijven, zullen alle belangrijke besluiten die ons leven bepalen, genomen worden, niet door de parlementen en gekozen overheden, maar achter gesloten deuren in de bestuursraden van de banken en grote bedrijven. De huidige crisis heeft dit feit voor allen onthuld.

Socialisme is democratisch of het is niets. Wij staan voor een werkelijke democratie waarin het volk het besturen van de industrie, maatschappij en de staat in eigen handen neemt. Dat zou een ware democratie zijn, tegenover de karikatuur die we nu hebben, waarin iedereen kan zeggen (min of meer) wat ze willen, zolang de meest belangrijke beslissingen die ons leven beïnvloeden, worden genomen achter gesloten deuren door kleine, niet verkozen groepjes in de bestuursraad van banken en grote monopolies.

Wij eisen:

1. De onmiddellijke afschaffing van alle antivakbondswetgeving.
2. Het recht van alle werknemers om zich bij een vakbond aan te sluiten, te staken en te demonstreren.
3. Het recht op vrije meningsuiting en vergadering.
4. Geen restricties van democratische rechten onder het voorwendsel van de zogenaamde antiterroristenwetgeving!
5. De arbeidersorganisaties moeten het foute idee verwerpen van 'nationale eenheid' met kapitalistische overheden en partijen onder het voorwendsel van de crisis. Deze laatsten zijn verantwoordelijk voor de crisis en willen de arbeidersklasse de rekening voorschotelen.

3. Internationaal socialisme

Een andere wereld is mogelijk - socialisme

Sommige misleide zielen beweren dat precies de wetenschappelijke vooruitgang zelf het probleem is. Zij geloven dat we gelukkiger zouden zijn in modderhutten, werkend van zonsopgang tot zonsondergang in de velden, tot we erbij neervallen. Dat is dwaasheid. De manier om volledige vrijheid te bekomen waarbij het potentieel van mannen en vrouwen ten volle wordt benut, ligt juist in de volle ontwikkeling van industrie, landbouw, wetenschap en technologie. Het probleem is dat deze machtige wapens voor menselijke vooruitgang in handen zijn van individuen. Ze gebruiken deze middelen voor hun eigen winstmotief, ze misvormen het doel van deze middelen, limiteren de toepassing en houden de ontwikkeling ervan tegen. Het is zeer waarschijnlijk dat de wetenschap al lang een geneesmiddel voor kanker had gevonden, of schone en goedkope alternatieven voor fossiele brandstoffen, indien ze niet geketend was geweest aan de race om winst.

Wetenschap en technologie kunnen enkel hun enorme potentieel verwezenlijken wanneer ze bevrijd worden van de verstikkende omarming van de markt en ten dienste van de mensheid worden gesteld in een democratisch en rationeel systeem van productie, gebaseerd op noden en niet op winsten. Dit zou ons toestaan de werkweek tot een minimum te herleiden, en dus mannen en vrouwen bevrijden van de slavernij van lange werkuren, zodat ze hun fysiek, intellectueel en spiritueel potentieel kunnen verwezenlijken. Dit is de sprong voor de mensheid van "het koninkrijk van de nood naar het koninkrijk van de vrijheid".

Na de val van de Sovjet-Unie waren de aanhangers van de oude orde triomfantelijk. Ze spraken over het einde van het socialisme, en zelfs het einde van de geschiedenis. Ze beloofden ons een nieuw tijdperk van vrede, welvaart en democratie dankzij de mirakels van de vrijemarkteconomie. Slechts vijftien jaar later blijft er van deze dromen enkel een rokende ruïne over. Er rest niets van deze illusies. Serieuze problemen vereisen serieuze oplossingen: het is niet mogelijk kanker te genezen met een aspirine! Wat nodig is, is een echte verandering in de maatschappij. Het fundamentele probleem is het systeem zelf. De economen die zeiden dat Marx fout was, dat kapitalistische crises een ding van het verleden waren (het "nieuwe economisch paradigma"), zijn zelf fout gebleken.

De voorbije economische boom had alle kenmerken van de economische cyclus die Marx lang geleden al beschreven had. Het proces van de concentratie van kapitaal heeft enorme proporties bereikt. Er was een orgie van overnames en steeds toenemende monopolisering, die ongekende hoogtes heeft bereikt. Dit heeft niet tot de ontwikkeling van productieve krachten geleid, zoals dat in het verleden wel was. Fabrieken werden gesloten alsof het luciferdoosjes waren, duizenden mensen verloren hun job, duizenden gezinnen een inkomen. Dit proces zal nu nog versnellen aangezien het aantal faillissementen en sluitingen met de dag toeneemt.

Wat betekent dit alles? We zien de pijnlijke stuiptrekkingen van een maatschappelijk systeem dat het niet verdient te leven, maar dat weigert te sterven. Dat is geen verrassing. De geschiedenis toont ons dat geen enkele heersende klasse ooit zijn macht en privileges opgeeft zonder strijd. Dat is de ware verklaring voor de oorlogen, het terrorisme, het geweld en de dood die de hoofdkenmerken vormen van onze tijd. We zijn echter ook getuige van de geboorteweeën van een nieuwe maatschappij - een nieuwe en rechtvaardige maatschappij, een wereld geschikt voor mannen en vrouwen om in te leven. Uit deze gewelddadige gebeurtenissen, land na land, wordt een nieuwe macht geboren - de revolutionaire kracht van de werkenden, de boeren, de jeugd.

George Bush was dronken van macht en beeldde zich in dat zijn macht eindeloos was. Jammer genoeg waren er mensen ter linkerzijde die hetzelfde geloven. Zij zijn fout. Een revolutionaire golf gaat door Latijns-Amerika. De Venezolaanse revolutie was een aardschok die naschokken veroorzaakte over heel het continent: de acties van de massa's in Latijns-Amerika zijn het antwoord aan hen die zeiden dat revolutie niet langer mogelijk was. Het is niet enkel mogelijk, het is absoluut noodzakelijk indien we de wereld willen redden van de aankomende rampen!

Miljoenen mensen begonnen te reageren. De massieve demonstraties tegen de oorlog in Irak brachten miljoenen mensen op straat. Dat was een teken van het begin van het wakker worden. De beweging miste echter een coherent programma om de maatschappij te veranderen. De cynici en sceptici hebben te lang de boventoon gevoerd. Het is tijd om hen weg te duwen en de strijd vooruit te brengen. De nieuwe generatie is bereid te vechten voor haar emancipatie. Ze zoeken een vlag, een idee en een programma dat hen kan inspireren en hen tot de overwinning kan leiden. Dat kan enkel de strijd voor socialisme op wereldschaal zijn. De keuze voor de mensheid is socialisme of barbarij.

Voor de socialistische verenigde staten van Europa!

Het productieve potentieel van Europa is gigantisch. Met een bevolking van 497 miljoen en een inkomen per hoofd van 24000 euro is het een formidabele macht die potentieel de macht van de VS zou kunnen bedreigen. Dit potentieel kan echter nooit gerealiseerd worden onder kapitalisme. Alle pogingen om de eenheid van Europa vooruit te brengen, zijn op de klippen gelopen van nationale belangen. De aankomende recessie zal deze verdeeldheid uitdiepen en een vraagteken zetten bij de toekomst van de EU zelf.

De oprichting van de Europese Unie was een stille erkenning van het feit dat het onmogelijk is de problemen van de economie op te lossen binnen de enge limieten van de nationale markten. Op een kapitalistische basis kan Europese eenheid nooit bereikt worden. In een crisis zullen de tegenstellingen van de kapitalisten van de verschillende natiestaten naar voren komen. De huidige crisis heeft de verborgen breuklijnen zichtbaar gemaakt, en de holle retoriek van Europese eenheid aangetoond. Wat Sarkozy ook moge beweren, de relaties tussen de Europese leiders staan onder grote druk, niet in het minst de relatie tussen de leiders van Frankrijk en Duitsland, de twee sleutellanden van de EU.

De unilaterale verklaring van de Duitse overheid dat de 1 biljoen euro aan privé-spaargelden zou "gegarandeerd" worden, nam de andere Europese overheden bij verrassing, en leek een aanfluiting te zijn van de belofte van Europese samenwerking die voordien gegeven was op een Parijse minitop tussen Franse, Britse, Duitse en Italiaanse leiders. De Duitse zet dreigde ervoor te zorgen dat spaargeld uit de banken van andere landen zou aangetrokken worden. De andere landen waren woest. Wat was echter het verschil met de verklaring van de Ierse overheid dat het alle spaargelden van de zes grootste banken de komende twee jaar zou garanderen, of de Britse belofte dat het er "alles aan zou doen" om de spaarders te beschermen, of Sarkozys voornemen dat Franse spaarders geen euro zouden verliezen?

Deze episode toonde ook de hypocrisie van de Europese Commissie aan die de Ierse zet aanviel, maar later zei dat er niets mis was met de Berlijnse "belofte". Wat is het verschil tussen Ierland en Duitsland? Ierland is klein en Duitsland is groot en belangrijker, Duitsland controleert de portemonnee van de EU. Gelijkaardige garanties werden gegeven door andere Europese overheden - Zweden, Oostenrijk, Denemarken, Portugal - om te voorkomen dat spaarders zouden vluchten naar Duitse (of Ierse) banken.

In werkelijkheid probeert elke nationale overheid zijn belangen eerst te plaatsen. Het wantrouwen van de verschillende Europese overheden komt naar boven zodra ze met een crisis worden geconfronteerd. Elke overheid moet een manier vinden om om te gaan met de paniek die van de Atlantische Oceaan overkomt en zich verspreidt doorheen de Europese financiële instellingen. Washington vond het al moeilijk genoeg om om te gaan met de globale kredietcrisis en daar is slechts één economisch en politiek systeem. De EU heeft dan wel een eengemaakte munt en markt, maar 27 overheden en geen algemeen orgaan van banktoezicht of economische beheersing.

Het is onmogelijk om economieën te verenigen die in verschillende richtingen bewegen, en Europese overheden betalen de prijs voor het scheppen van een enkele munt zonder instituties of regulerend systeem om een enkele economie te reguleren. In de komende periode zullen protectionistische tendensen onherroepelijk naar voren komen. De pogingen van individuele overheden om miljarden euro's aan spaargelden van andere landen weg te lokken zijn een anticipatie op de 'zichzelf versterken ten koste van anderen' maatregelen die we kunnen verwachten als de crisis erger wordt.

Sylvester Eijffinger, actief op de universiteit van Tilburg en monetair adviseur voor het Europese Parlement, zei: "Dit is een serieuze waarschuwing. Eerst hadden we economische integratie, nadien monetaire integratie. We hebben echter nooit de parallelle politieke en regulatorische integratie gehad die ons zou toestaan een crisis zoals die vandaag te bestrijden." De spanningen tussen de natiestaten zijn zodanig dat het bestaan van de euro zelf misschien in twijfel getrokken wordt de komende periode. Het is zelfs niet ondenkbaar dat de EU uiteenvalt, of tenminste boven water komt met radicaal veranderde structuren, zodat ze gereduceerd wordt tot weinig meer dan een douane-unie.

De EU is in werkelijkheid een kapitalistische club die gedomineerd wordt door de banken en grote monopolies van de lidstaten. De nieuwe lidstaten van Oost-Europa worden gebruikt als een reservoir van goedkope arbeid, met 'Europese' prijzen en 'Oostelijke' lonen. De EU is ook een imperialistisch blok dat de voormalige Europese kolonies in Afrika, het Midden-Oosten, Azië en de Caraïben uitbuit. Er is niets progressiefs aan. De enige manier om het echte potentieel van Europa te bereiken is het oprichten van een socialistische federatie die de productieve krachten van heel Europa zou integreren in een gemeenschappelijk plan. Dit zou gecombineerd worden met maximale autonomie voor alle volken in Europa, inclusief de Basken, de Catalanen, de Schotten, de Welsh en alle andere nationaliteiten en nationale en taalkundige minderheden. Het zou de basis leggen voor een vreedzame en democratische oplossing voor het nationale probleem in landen als Ierland en Cyprus. Een socialistische federatie zou gevormd worden op een puur vrijwillige basis met volledige gelijkheid voor alle inwoners.

Wij eisen:

1. Nee aan een Europa van bureaucraten, banken en monopolies.
2. De onteigening van de banken en monopolies en de creatie van een geïntegreerd en democratisch plan van productie.
3. Een stop aan alle discriminatie tegenover migranten, vrouwen en jongeren. Gelijk loon voor gelijk werk!
4. Het opzetten van banden tussen vakbondsactivisten op Europees niveau en op wereldschaal.
5. Een militant werknemersfront tegen de grote multinationals!
6. Een socialistische Verenigde Staten van Europa!

Oost-Europa, Rusland en China

De komende recessie in West-Europa doet de problemen van de zogenaamde opkomende economieën in Oost-Europa toenemen. Investeerders dumpen hun meer risicovolle bezittingen in een vlucht naar veiliger bestemmingen. De relatief zwakke economieën van Oost-Europa zullen een zware prijs betalen voor hun banden met de kapitalistische wereldeconomie. Scherpe dalingen in groei en toenames in armoede worden verwacht in Rusland, Oekraïne en Roemenië. Ondanks groei in sommige Oost-Europese gebieden, wordt verwacht dat de groei per hoofd voor de hele regio in zijn geheel op nul zal staan.

Hongarije bereidt zich voor op een 'recessie realiteit' en verwacht een negatieve groei in 2009 volgens eerste minister Ferenc Gyurcsany. Bij het opstellen van het budget van 2009 had de overheid een groei van 3 procent verwacht in het bruto binnenlands product (BBP). Nu moet ze echter zwaar snijden en het hoofd bieden aan de toenemende werkloosheid. De financiële crisis komt er slechts twee jaar nadat Gyurcsany belastingsverhogingen had doorgedrukt samen met besparingen in de publieke sector en in subsidies voor energie aan huishoudens, dit alles om het grootste budgettaire tekort van de EU weg te werken.

De Hongaarse overheid zag zich verplicht om een noodlening van 5 miljard euro aan de Europese Centrale Bank te vragen. Nu Hongarije in de greep zit van internationale bankiers, zal het gedwongen worden om sociale uitgaven te verminderen om het begrotingstekort terug te dringen. Zoals steeds zal de rekening doorgeschoven worden naar de werknemers en boeren. De overheid stelt voor om de lonen te bevriezen, de bonussen af te schaffen van werknemers in de publieke sector en om de pensioenen te verminderen, dit alles om het tekort op de begroting te verminderen tot 2,6 procent van het BBP. Polen en andere Oost-Europese landen zijn slechts een stapje achter op Hongarije.

Oost-Europeanen kwamen bij de EU met het idee dat ze dezelfde levensstandaard zouden hebben als in Frankrijk of Duitsland. Deze illusies werden al snel ontmaskerd. Een kleine minderheid werd rijk met het plunderen van het bezit van de mensen door criminele privatiseringdeals. De meerderheid van de Polen, Tsjechen, Slovaken en Hongaren hadden geen enkel voordeel bij de terugkeer naar kapitalisme. Tijdens de economische boom werden ze uitgebuit als goedkope arbeidskracht voor de rijkere landen. Nu kijkt Oost-Europa het failliet in de ogen. Economische instorting in Oost-Europa zal landen als Oostenrijk en andere kwetsbare landen binnen de EU, meeslepen.

Nergens in Europa zijn de gevolgen van de kapitalistische restauratie zo serieus geweest als in de Balkan. De versplintering van Joegoslavië was een criminele daad die leidde tot een reeks oorlogen, terrorisme, massamoord en genocide. Deze monsterlijke situatie heeft catastrofale gevolgen gehad voor miljoenen mensen die voordien een goede levensstandaard, vrede en volledige tewerkstelling kenden. Velen kijken nu met heimwee terug naar het oude Joegoslavië. Kapitalisme bracht hen enkel oorlog, miserie en lijden.

De situatie in Rusland is niet veel beter. De tegenstelling hier is nog veel duidelijker dan in Oost-Europa. De restoratie van het kapitalisme is niet in het voordeel geweest van de overgrote meerderheid van de burgers van de voormalige Sovjet-Unie. Het heeft een obsceen rijke oligarchie gecreëerd, een kleine minderheid die nauwe banden heeft met criminele elementen. Voor miljoenen Russen echter betekenden de laatste twee decennia enkel miserie, honger, lijden en vernedering. Het betekende de instorting van gezondheid- en onderwijsdiensten die in de Sovjettijd gratis waren voor iedereen, maar ook de instorting van cultuur, het veroorzaakte een algemene verarming en een stijgende ongelijkheid.

Een tijd lang dachten mensen dat het ergste voorbij was en dat de economie zich herstelde van de diepe crisis die volgde op de instorting van de Sovjet-Unie. Nu moet Rusland echter de ergste financiële crisis sinds 1998 onder ogen zien. De dalende olieprijs, die de wereldwijde daling in vraag aantoont, heeft de economie in crisis geduwd. De vorige optimistische houding in Moskou is in rook opgegaan na scherpe dalingen op de beurs, die moest gesloten worden door de extreme onstabiliteit. Zoals in het sprookje over de heks Baba Yaga, is het Russische kapitalisme gebouwd op de poten van een kip. De crisis manifesteert zich in een terugloop in bouworders, ontslagen en beperkingen op krediet voor privé-bedrijven.

De crisis heeft de overheid gedwongen om hetzelfde pad als Washington en Londen te volgen en miljarden euro's belastingsgeld te gebruiken om de privé-bedrijven te redden. Meer dan 150 miljard euro zijn toegewezen als lening, lastenverlaging of via andere maatregelen. Gewone Russen zullen echter vragen waarom belastingsgeld gebruikt moet worden om de oligarchen te redden die rijk werden door het plunderen van de staat in het verleden. Als privé-bedrijven en de markt toch zo superieur zijn ten opzichte van een genationaliseerde planeconomie, waarom moet de privé-sector nu dan gered worden door de staat?

De situatie is nog erger in de voormalige Sovjetrepublieken zoals Oekraïne, waar armoede samengaat met politieke instabiliteit, corruptie en chaos. Voor de mensen van de Kaukasus en Centraal-Azië is het een ware ramp. Georgië, Armenië en Azerbeidjaan zijn constant in oorlog, en de gewone mensen moeten de last van de militaire uitgaven dragen. Terrorisme verspreidt zich van het bezette Tsjetsjenië naar andere republieken. De oorlog in Afghanistan dreigt niet enkel Pakistan te destabiliseren, maar heel Centraal-Azië.

Er is een oud gezegde: "het leven onderwijst". Vele mensen in Rusland, Oekraïne en Oost-Europa zeggen nu: we hadden vroeger problemen, maar we hadden tenminste volledige tewerkstelling, een huis, gratis gezondheidszorg en onderwijs. Nu ondergaan deze landen armoede en massale werkloosheid. De mensen van de Kaukasus verlangen de terugkeer naar vrede en stabiliteit. Niemand wil terug naar de bureaucratie en totalitaire dictatuur. Een echt socialistisch regime, zoals het regime van arbeidersdemocratie dat door Lenin en Trotski werd opgezet na de oktoberrevolutie, heeft niets gemeen met de groteske Stalinistische karikatuur die er kwam na de dood van Lenin.

Die was het gevolg van de isolatie van de Russische revolutie in omstandigheden van extreme onderontwikkeling. Nu, op basis van een geavanceerde industrie, wetenschap en technologie, opgebouwd gedurende de laatste 90 jaar, zijn de objectieve voorwaarden gelegd voor de snelle vooruitgang naar socialisme. Wat nodig is, is de oprichting van een vrijwillige socialistische federatie waarin de economie in handen is van de staat, en de staat in de democratische handen van de werknemers en boeren. De eerste vereiste voor dit alles is de onteigening van de oligarchen, bankiers en kapitalisten.

De wereldwijde recessie heeft ook een grote impact op de Chinese economie. De Chinese economische groei is sterk afhankelijk van export en op het hoogtepunt van de afgelopen boom (het derde kwartaal van 2003), bereikte de exportgroei 38 procent. Dat percentage is nu gezakt tot twee (!!) procent, en daarbij hebben we ook een sterke terugloop gezien in fabrieksorders de afgelopen maanden. De meer serieuze burgerlijke economen discussiëren nu of we in China een "graduele vertraging" zullen zien dan wel een "plotse val" in productie.

Stephen Green, expert in de Chinese economie en werkzaam bij Standard Chartered, voorspelde dat de export naar "een nulgroei of zelfs negatieve groei" kan zakken tegen 2009. Hoe dicht China wel verweven is met de wereldeconomie wordt aangetoond door een recente schatting van JP Morgan Chase, die zegt dat voor elke procent die de wereldeconomie minder groeit, de Chinese export zal dalen met 5,7 procent. Dit leidt tot grote fabriekssluitingen over heel dat land, met miljoenen werknemers en gezinnen die werkloos zullen worden.

In 2007 stond de groei op 12 procent en in 2008 was dat al gedaald tot 9 procent. Dit zal nog verder dalen. In het gebied rond Hong Kong alleen al dreigen meer dan twee miljoen mensen hun werk te verliezen in de komende twee maanden. Hiermee gaat ook een crisis op de vastgoedmarkt gepaard: huisprijzen zakken snel. Hierdoor blijven vele Chinese families met een negatieve balans zitten, een lening die meer waard is dan de huizen die ze gekocht hebben. Dit heeft een impact op de binnenlandse markt. Het antwoord van de Chinese overheid is een pakket maatregelen om de economische groei te stimuleren.

China moet de groei boven 8 procent houden om een minimum aan sociale stabiliteit te hebben. Het is waar dat China gigantische geldreserves heeft opgebouwd. Deze zullen echter het verlies van overzeese markten niet compenseren wanneer de wereldeconomie verder in recessie gaat. Daardoor zijn sociale conflicten in opgang en er is reeds een golf geweest van protesten die onbetaalde lonen betaald wilden zien, dit alles met wegblokkades en stakingspiketten voor de fabrieken. In Rusland, Oost-Europa en China, zal het kapitalisme een gewelddadige terugslag krijgen. De ideeën van het marxisme zullen terrein winnen en zo de weg bereiden voor een nieuwe en onstuitbare beweging richting socialisme.

Wij eisen:

1. Een einde aan de privatiseringen en het verlaten van de markteconomie!
2. Weg met de oligarchen en nieuwe rijken! Voor de hernationalisatie van geprivatiseerde bedrijven zonder compensatie!
3. Weg met de bureaucratie en corruptie! De vakbonden moeten de belangen van de werkenden verdedigen!
4. Dat de communistische partijen voor communistische maartregelen staan! Voor een terugkeer naar het programma van Marx en Lenin!
5. De herintroductie van het staatsmonopolie op buitenlandse handel!

De crisis van de 'derde wereld'

De crisis zal ongetwijfeld de arme landen van Afrika, het Midden-Oosten, Azië en Latijns-Amerika het hardste raken. Zelfs tijdens periodes van economische groei had de overgrote meerderheid weinig of geen voordeel. Er is een extreme polarisatie geweest tussen arm en rijk in alle landen. Twee procent van de wereldbevolking heeft nu meer dan de helft van de rijkdom in de wereld. 1,2 miljard mannen, vrouwen en kinderen leven in omstandigheden van absolute armoede. 8 miljoen sterft van armoede per jaar, wat neerkomt op een jaarlijkse holocaust. Dat is het beste dat het kapitalisme te bieden had. Wat zal er nu gebeuren?

Naast de instorting van de export, die alle producten zal treffen (buiten goud en zilver), ook olie, moeten ze ook het hoofd bieden aan de stijgende kosten van voedsel, iets wat grotendeels het gevolg is van speculatie. Een recent verslag van de Banco Interamericano waarschuwde dat de stijgende voedselprijzen 26 miljoen mensen in Latijns-Amerika in absolute armoede zouden duwen. De voorzitter van de Wereldbank, Robert Zoellick, waarschuwde dat de armsten de drievoudige dreiging van voedsel, brandstof en geld zouden ondergaan: "De armsten kan niet gevraagd worden om de hoogste prijs te betalen. We schatten dat 44 miljoen mensen bijkomend zullen lijden aan ondervoeding dit jaar door de hoge voedselprijzen. We kunnen niet toestaan dat een kredietcrisis een humanitaire ramp wordt." Dit zijn mooie woorden, maar woorden zijn nog geen daden.

Wereldarmoede en -honger zullen toenemen als een gevolg van de globale financiële crisis en de 'structurele aanpassingen' aan de vrije markt; gedicteerd door het IMF. Dit is de harde conclusie van het laatste verslag over wereldarmoede, uitgegeven door de Wereldbank. De Wereldbank stelde vast dat het aantal mensen dat van minder dan 75 eurocent per dag moet leven, toenam en tegen het einde van 2008 de 1,5 miljard zou bereiken. Ongeveer 200 miljoen mensen extra vervielen in grauwe armoede sinds de laatste schatting in 1993. In het Midden-Oosten en Noord-Afrika werd een negatieve groei van inkomen per hoofd verwacht. Om de situatie samen te vatten zei Michael Walton, directeur bij de Wereldbank voor armoedevermindering en economisch management, het volgende:

"Het globale beeld [van armoede] dat naar boven komt op het einde van de jaren '90 is een van stilstand in Oost-Azië door de crisis, een toename van het aantal armen in India, een blijvende toename van armen in Afrika onder de Sahara, en een serieuze verslechtering van de toestand in Europa en Centraal-Azië."

In Indonesië alleen al nam het aantal mensen dat moest overleven met minder dan 1 dollar (75 eurocent) toe van 11 procent in 1997 tot 19,9 procent in 1998, wat neerkomt op 20 miljoen nieuwe armen, ofwel zoveel als de inwoners van een redelijk groot land als Australië. In Zuid-Korea nam de stedelijke armoede toe van 8,6 procent in 1997 naar 19,2 procent in 2007. Het aantal mensen dat het met minder dan 1 dollar per dag moet doen in India is gestegen naar 340 miljoen en dit van een schatting van 300 miljoen uit de late jaren '80. Recente data over de stagnatie van lonen op het platteland suggereren een verdere verarming van de mensen in India. Dit alles gebeurde onder een bloeiende economie met een groeitempo van jaarlijks bijna 10 procent. Officiële cijfers schatten dat de economie al tot stilstand is gekomen. In augustus 2008 was de industriële groei 1,3 procent per jaar, wat zeer slecht is vergeleken met de groei van 10 procent het jaar daarvoor.

Het IMF vraagt dat de arme landen hun markten openen voor de penetratie van internationaal kapitaal. Het vraagt besparingen in overheidsuitgaven, de eliminatie van subsidies op voedsel en andere zaken en de privatisering van overheidsbedrijven. Het uitgesproken objectief daarbij is een "duurzame economische groei". In realiteit betekent het echter de destructie van hun nationale industrieën en landbouw en een scherpe toename in werkloosheid en armoede.

Een recente studie toonde aan dat er een netto geldstroom van meer dan 1 miljard dollar was van Afrikaanse overheden naar het IMF in 1997 en 1998. Ondanks deze toegenomen schuldaflossingen, nam de totale Afrikaanse schuld toe met drie procent. Terwijl Afrikaanse landen dringend geld moeten geven aan gezondheidszorg, onderwijs en rioleringen, dwongen de structurele aanpassingen van het IMF hen om in zulke uitgaven te besparen. Uitgaven op onderwijs namen zelfs af per hoofd tussen 1986 en 1996.

De catastrofe van de 'derde wereld' is door mensen gemaakt. Er is niets automatisch of onherroepelijks aan. Sterker nog, het is helemaal niet nodig dat er iemand van ontbering sterft in het eerste decennium van de 21e eeuw. Het geld dat gegeven is aan de banken had de wereldhonger kunnen oplossen en miljoenen levens kunnen redden. In juni 2008 vroeg de Wereldvoedselorganisatie 30 miljard dollar om de landbouw te bevorderen en toekomstige hongersnoden te voorkomen. Het kreeg slechts 7,5 miljard dollar, in vier stukken of 1,8 miljard dollar per jaar. Anders gezegd, 2 dollar per dag per persoon die honger lijdt.

Het is gebruikelijk in het Westen om de 'oplossing' van de problemen van deze landen voor te stellen in termen als ontwikkelingshulp. De 'rijke' landen worden aangespoord meer geld te geven aan de 'arme' landen. In de eerste plaats is die ondermaatse hoeveelheid van zogenaamde hulp slechts een fractie van de rijkdom die wordt geplunderd in Azië, Afrika, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika. Ten tweede wordt deze hulp vaak gelieerd aan de militaire, diplomatieke -en handelsbelangen van de donorlanden. Ze is dus een manier om de gehoorzaamheid van de voormalige kolonies aan hun meesters af te dwingen.

In elk geval is het onaanvaardbaar dat landen met enorme grondstoffen worden gedwongen liefdadigheid te zoeken alsof het bedelaars zijn die moeten vechten om een kruimel van de tafel der rijken. De eerste stap is het breken van de imperialistische dominantie en het omverwerpen van de heerschappij van de corrupte heersers, die niet meer zijn dan de lokale gangsters van het imperialisme en de grote transnationale bedrijven. Geen ontwikkelingshulp of liefdadigheid, maar wel een fundamentele maatschappelijke verandering, is het antwoord op de wereldarmoede.

In vele landen neemt de werkende klasse, na jaren van ontmoediging en uitputting, de weg van de strijd. De strijd van de Palestijnse mensen tegen de Israëlische verdrukking duurt voort. Het is de machtige werkende klasse in landen als Zuid-Afrika, Nigeria en Egypte die de sleutel tot de toekomst in handen hebben. In Egypte zagen we stakingsgolven en fabrieksbezettingen tegen privatiseringen en voor het behoud van werk, waaronder de gewonnen fabrieksbezetting van meer dan 20000 arbeiders in het Mahalla textielcomplex. De Iraanse werknemers zijn ook in beweging. Er is een grote stakingsgolf geweest die vele lagen van de werkende klasse beroerde: mensen uit het openbaar vervoer, de scheepswerven, de textiel, de spoorwegen, de Haft-Tapeh suikerfabrieken, de oliesector en andere secties. Deze stakingen beginnen dan wel met economische eisen, maar gezien de natuur van het regime in Iran, zullen zij een steeds groter politiek en revolutionair karakter krijgen.

In Nigeria zijn de werknemers in een reeks algemene stakingen gegaan (8 in de voorbije 8 jaar!), hebben ze het land lamgelegd en de macht in vraag gesteld, enkel om steeds opnieuw teleurgesteld te worden door de vakbondsleiders. Ook in Zuid-Afrika heeft de machtige arbeidersbeweging staking na algemene staking georganiseerd, recent nog in juni 2007 en augustus 2008. We hebben indrukwekkende acties gezien van de arbeiders in Marokko, Jordanië, Libanon, maar ook in Israël, dat bastion van reactie in het Midden-Oosten. Er zijn ook massale acties geweest van arbeiders en boeren in Pakistan, India, Bangladesh en Nepal, in Nepal leidde deze tot het einde van de monarchie.

Latijns-Amerika is in de greep van een revolutionaire beweging van Tierra del Fuego tot de Rio Grande, met Venezuela aan kop. De oproepen van Hugo Chavez voor socialisme zijn niet in dovemansoren gevallen. Het idee van socialisme staat weer op de agenda. In Bolivia en Ecuador gaat de beweging van de massa tegen het kapitalisme en imperialisme voort, ondanks de woeste tegenstand van de oligarchieën, die gedekt worden door Washington. We moeten de strijd voor een beleid voor de werkende klasse op de agenda te plaatsen, de strijd voor proletarische, internationale solidariteit en de strijd voor socialisme als de enige duurzame oplossing voor de problemen van de massa.

Wij eisen:

1. Een onmiddellijke kwijtschelding van alle schulden van de derde wereld.
2. Weg met grootgrondbezit en kapitalisme.
3. De onteigening van grootgrondbezitters en een landhervorming. Waar mogelijk moeten grote landerijen collectief bewerkt worden met moderne methodes en technologie om de productie te doen toenemen.
4. Bevrijding van het imperialisme: nationaliseer de eigendommen van de grote multinationals.
5. Een snelle en onmiddellijke campagne om analfabetisme uit te roeien en een geschoolde werkende klasse te scheppen.
6. Een gratis en goede gezondheidszorg voor iedereen.
7. Een einde aan de verdrukking van vrouwen! Volledige, wettelijke, sociale en economische gelijkheid voor vrouwen!
8. Dat de corruptie en verdrukking stopt! Voor volledige democratische rechten en de omverwerping van de lokale gangsters van het imperialisme.

Nee aan het imperialisme!

Het meest opvallende aspect van de huidige situatie is dat chaos en turbulentie de hele planeet in de greep hebben. Er is onstabiliteit op alle gebieden: sociaal, politiek, diplomatisch en militair. Overal is er oorlog of de dreiging van oorlog: de invasie van Afghanistan werd gevolgd door een nog bloedigere en meer criminele bezetting van Irak. Er waren oorlogen in de Balkan, in Libanon en Gaza, in Darfur, Somalië en Uganda. In Congo vielen de afgelopen jaren 5 miljoen doden, en de VN en de zogenaamde internationale gemeenschap staken geen vinger uit.

Bewust van zijn enorme macht, vervangt Washington 'normale' diplomatie met schaamteloze dreigementen. De boodschap is brutaal duidelijk: "Doe wat we willen of we bombarderen je en doen een invasie." De voormalige Pakistaanse president, generaal Pervez Musharraf, verklaarde dat snel na de aanval van 11 september 2001, de VS dreigden om zijn land "terug naar het stenentijdperk" te bombarderen als hij zijn medewerking aan de strijd tegen terreur en de Taliban niet gaf. Nu is Musharraf weg, en is de Amerikaanse luchtmacht effectief Pakistaans grondgebied aan het bombarderen.

Het Amerikaanse imperialisme heeft Irak onder de valse voorwendselen dat het massavernietigingswapens bezat, aangevallen. Het zei dat Saddam Hussein een brutale dictator was, die zijn eigen volk folterde en vermoorde. Nu moeten de VN gedwongen toestaan dat in bezet Irak massamoord en foltering schering en inslag zijn. Volgens een recente opiniepeiling vindt 70 procent van de Irakezen dat het leven slechter is dan onder Saddam.

De "oorlog tegen terrorisme" heeft tot meer terrorisme dan ooit geleid op wereldschaal. Overal waar ze voet aan land zetten, hebben Amerikaanse imperialisten de ergste vernieling en het ergste lijden aangericht. De schokkende beelden van dood en vernieling in Irak en Afghanistan doen ons de woorden van de Romeinse historicus Tacitus herinneren: "En waar ze een woestenij schiepen, noemen ze het vrede." Vergeleken met de macht van het Amerikaanse imperialisme, was de macht van het Romeinse Rijk kinderspel. Niet tevreden met de verkrachting van Irak, bedreigt Washington nu Syrië en Iran. Het imperialisme heeft gezorgd voor de destabilisatie van Centraal-Azië. Het probeert ook constant de democratisch verkozen regering van Venezuela omver te werpen en president Chavez te vermoorden. Het is constant aan het plannen om Cuba opnieuw te reduceren tot een halve kolonie en organiseert terroristische daden tegen dat land.

De meeste mensen keren zich vol afgrijzen af van deze barbarij. Het lijkt alsof de hele wereld gek aan het worden is. Zo'n antwoord is echter waardeloos en contraproductief. De huidige situatie waarin de mensheid zich bevindt kan niet uitgelegd worden als een uitdrukking van krankzinnigheid of geweten worden aan de natuurlijke slechtheid van mannen en vrouwen. De grote filosoof Spinoza zei ooit: "huil noch lach, maar begrijp!" Dat is zeer goed advies, want als we niet in staat zijn de wereld waarin we leven te begrijpen, zullen we ze ook nooit kunnen veranderen. Geschiedenis is niet betekenisloos. Het kan uitgelegd worden en marxisme geeft een wetenschappelijke uitleg.

Het is zinloos om oorlog van een sentimenteel standpunt te benaderen. Clausewitz zei lang geleden al dat oorlog slechts de voorzetting van de politiek met andere middelen is. Deze bloedige knoeiboel wil iets zeggen. Het is een afspiegeling van de onontkoombare contradicties die het kapitalisme op wereldschaal kent. Het zijn de stuiptrekkingen van een sociaaleconomisch systeem dat zich in een impasse bevindt. We hebben dit nog gezien in de wereldgeschiedenis: de lange val van het Romeinse Rijk, of de periode van de neergang van de feodaliteit. De huidige wereldwijde instabiliteit is slechts een reflectie van het feit dat het historische potentieel van kapitalisme als systeem, allang uitgeput is en dat het niet langer in staat is om de productieve krachten te ontwikkelingen zoals dat in het verleden wel het geval was.

Het seniele kapitalisme, dat belegerd wordt door tegenstellingen langs alle kanten, vindt zijn uitdrukking in het meest brutale imperialisme dat de wereld ooit gezien heeft. De losgeslagen wapenwedloop vreet steeds meer weelde op die door de werkende klasse is voortgebracht. De VS, 's werelds enige supermacht, geeft elk jaar ongeveer 600 miljard dollar aan wapens uit. Daarmee telt het voor bijna 40 procent van de militaire uitgaven wereldwijd. Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland daarentegen tellen voor elk ongeveer 5%, terwijl Rusland, ongelofelijk maar waar, telt voor ongeveer 6%. Deze situatie is een bedreiging voor de toekomst van de mensheid.

De enorme sommen geld die aan wapens worden uitgegeven zouden op zichzelf alle armoede kunnen uitroeien. Volgens een schatting zou de totale kostprijs van de oorlog in Irak alleen al oplopen tot 3 biljoen dollar (!!). Iedereen kan zien dat dit waanzin is. Ontwapening kan echter alleen maar bereikt worden door een fundamentele verandering in de samenleving. De omverwerping van imperialisme kan enkel bereikt worden door de omverwerping van kapitalisme, de heerschappij van de banken en monopolies. In de plaats moet een rationele wereldorde, gebaseerd op de noden van mensen opgezet worden, niet de vraatzuchtige strijd voor markten, grondstoffen en invloedssferen, een strijd die de ware oorzaak is van oorlog.

Wij eisen:

1. Verzet tegen de reactionaire oorlogen, gevoerd door het imperialisme.
2. De onmiddellijke terugtrekking van alle buitenlandse troepen uit Irak en Afghanistan.
3. Een drastische vermindering in militaire uitgaven en een enorme toename in sociale uitgaven.
4. Volledige burgerrechten voor soldaten, inclusief het recht om zich lid te maken van vakbonden en het recht om te staken.
5. De verdediging van Venezuela, Cuba en Bolivia tegen de agressie van Washington!
6. Neen aan racisme! Verdedig de rechten van alle verdrukte en uitgebuite mensen! Voor de eenheid van alle werkenden, ongeacht kleur, ras, nationaliteit of religie.
7. Proletarisch internationalisme! Arbeiders aller lande, verenig u!

Voor een socialistische wereld!

De markt kan niet gepland of gereguleerd worden. Ze gehoorzaamt de maatregelen die overheden nemen niet. De voorzitter van de Wereldbank gaf dit bijna toe toen hij het volgende zei: "De G7 werkt niet. We hebben een betere groep voor een betere tijd nodig." Betere tijden zijn echter niet in zicht. Het IMF kan onmogelijk de hele wereld geld lenen. En de crisis, die ons nu in de ogen staart, is wereldwijd. Geen land kan ontsnappen. De crisis vraagt een wereldwijde oplossing en enkel socialisme kan die geven.

In de middeleeuwen was de productie beperkt tot de lokale markt. Goederen nog maar van de ene stad naar de andere brengen, bracht het betalen van tol, belastingen en andere zaken met zich mee. Deze feodale beperkingen omverwerpen en het installeren van een nationale markt en de natiestaat was de grondvoorwaarde voor de ontwikkeling van het moderne kapitalisme. In de 21e eeuw echter zijn de natiestaten en de nationale markten te eng geworden om de prachtige ontwikkeling van industrie, landbouw, wetenschap en technologie nog te huisvesten. Uit een collectie nationale economieën is dan de wereldmarkt ontstaan. Karl Marx voorzag dit al met een briljante voorspelling in het Communistisch Manifest meer dan 150 jaar geleden. De dominantie van de wereldmarkt is het belangrijkste kenmerk van deze tijd.

In haar vroege dagen speelde het kapitalisme een progressieve rol door de oude feodale barrières en restricties weg te werken en een nationale markt te creëren. Later schiep de groei van het kapitalisme de wereldmarkt, die dominantie van de wereldmarkt is nu de belangrijkste eigenschap van de moderne tijd. De komst van globalisme drukt uit dat de groei van de productieve krachten de enge limieten van de natiestaat overstijgt. Globalisme schaft de tegenstellingen in het kapitalisme echter niet af. Het schept deze contradicties enkel opnieuw, maar op veel grotere schaal. Een tijd lang kon het kapitalisme haar tegenstellingen overwinnen door de wereldhandel uit te breiden (globalisme). Voor de eerste keer in de geschiedenis werd de hele wereld in de wereldmarkt opgenomen. De kapitalisten vonden nieuwe markten en investeringsmogelijkheden in China en andere landen. Dit alles stoot nu echter op zijn grenzen.

De huidige crisis is in wezen de uitdrukking van de revolte van de productieve krachten tegen hun dwangbuizen: het privé-bezit van de productieve krachten en de natiestaat. De huidige crisis is globaal van aard. Globalisatie ontpopt zichzelf als een globale crisis van het kapitalisme. Alle experts zijn het erover eens dat de problemen van de planeet niet op nationale basis opgelost kunnen worden. Het probleem van de wereldhonger is erger gemaakt door de productie van biobrandstof in de VS. Dit is in het belang van de agroreuzen, maar van niemand anders. Enkel een globale economie kan een einde maken aan dit soort waanzin.

Door de onstilbare honger naar winst heeft het kapitalisme de hele planeet in gevaar gebracht. Een economisch systeem dat de planeet verminkt op zoek naar buit, dat het milieu vernietigt, de regenwouden kapot maakt, de lucht die we ademen, het water dat we drinken en het voedsel dat we eten, vervuilt: zo een economisch systeem is het niet waard te overleven. De wegen in onze steden worden opgestopt door auto's. Door verkeersopstoppingen verspilden mensen 7 miljard uren en 19 miljard liter benzine alleen al in 2003. Gebrek aan planning leidt tot de ineenstorting van de transportinfrastructuur en de vervuiling van het milieu door broeikasgassen en luchtvervuiling, waarvan 60 à 70 procent door voertuigen wordt veroorzaakt.

Dan hebben we het nog niet over de enorme menselijke kosten in deze waanzin: de ongelukken, de doden en gewonden op de wegen, de ondragelijke stress, de onmenselijke omstandigheden, het lawaai en de drukte. Het verlies aan productiviteit is kolossaal. Nochtans zou dit alles opgelost kunnen worden door een geïntegreerd systeem van gratis of bijna gratis openbaar vervoer. Lucht-, weg-, rail- en riviertransport zouden publiek bezit moeten zijn en rationeel gepland moeten worden om de menselijke noden te dienen.

Het vasthouden aan kapitalisme is niet enkel een gevaar voor werk en levensstandaard. Het is een gevaar voor de toekomst van de planeet en het leven op aarde.

Is het utopisch?

Door toegenomen participatie in de wereldmarkt hebben bankiers en kapitalisten enorme superwinsten gemaakt de laatste periode. Dit proces stuit nu op zijn grenzen. Alle factoren die de wereldeconomie vooruit duwden, verzamelen zich nu om de economie in recessie te brengen. De vraag naar goederen, die kunstmatig werd uitgebreid door lage interestvoeten voor leningen in de laatste periode, is nu scherp gedaald. De schaal van de 'correctie' weerspiegelt het overdreven wantrouwen en de irrationele decadentie van de vorige periode.

Net zoals in de vervalperiode van de feodaliteit, de oude barrières, tolwegen, lokale belastingen en munten ondragelijke obstakels werden voor de productieve krachten, zo zijn nu ook de huidige natiestaten met hun nationale grenzen, passpoorten, importcontroles, immigratierestricties en tariefmuren, barrières geworden die de vrije beweging van goederen en mensen hinderen. De vrije ontwikkeling van de productieve krachten - de enige echte garantie voor de ontwikkeling van menselijke beschaving en cultuur - vraagt de afschaffing van alle grenzen en de stichting van een wereldwijde federatie.

Een dergelijke ontwikkeling zal enkel mogelijk zijn onder socialisme. De grondvoorwaarde is de afschaffing van het privé-bezit van de economische sleutelsectoren, dus de collectieve eigendom van het land, de banken en de grote industrieën. Een productieplan is de enige manier om het kolossale potentieel van de industrie, de landbouw, de wetenschap en de techniek, te mobiliseren. Dit zou een economisch systeem, gebaseerd op de productie voor de noden van velen betekenen, in plaats van een economie gebaseerd op de winsten van enkelen.

Een socialistisch Europa, een socialistische federatie van Latijns-Amerika of van het Midden-Oosten, zouden elk enorme vooruitzichten voor menselijke ontwikkeling betekenen. Het uiteindelijke doel is een socialistische wereldfederatie waarbij de grondstoffen van de hele wereld, worden aangewend voor de hele mensheid. Oorlogen, werkloosheid, honger en ontbering zouden slechte herinneringen van het verleden worden, als een half vergeten nachtmerrie.

Sommigen zullen zeggen dat dit utopisch is, waarmee ze bedoelen dat dit niet gerealiseerd kan worden. Als we echter een middeleeuwse boer een perspectief van een wereldeconomie met computers en ruimtereizen hadden voorgelegd, zou hij op exact dezelfde manier reageren. Wanneer men er over nadenkt, is het dan echt zo moeilijk? Het potentieel van alle productieve krachten is zo hoog dat alle problemen die de mens kwellen - armoede, dakloosheid, honger, ziekte en ongeletterdheid - gemakkelijk kunnen opgelost worden. De middelen zijn er. Wat nodig is, is een rationeel economisch systeem dat de middelen correct aanwendt.

De objectieve voorwaarden voor socialisme bestaan reeds. Is het echt utopisch? Enkel de meest sceptische enge geesten, zonder kennis van geschiedenis of een visie op de toekomst zouden dit zeggen. Is het aanvaardbaar dat in de 21e eeuw de levens, jobs en huizen op het spel gezet worden als met een dobbelsteenworp van een gokker in een casino? Geloven we echt dat de mensheid geen beter systeem kan ontwikkelen dan het blinde spel van de markt?

De pleitbezorgers van de zogenaamde vrije markt kunnen geen enkel rationeel argument uit hun hoed toveren om deze absurde situatie te ondersteunen. In plaats van het geven van een logisch argument zeggen ze slechts dat dit een natuurlijke en onvermijdelijke stand van zaken is, dat er geen alternatief is. Dus geen samenhangend argument, maar enkel een blind vooroordeel, een dogma. Ze hopen dat door constant dezelfde mantra te herhalen, de mensen het uiteindelijk zullen geloven. Het leven zelf heeft echter de leugen dat "de vrije markt werkt", ontmaskerd. Onze eigen ervaring en het bewijs voor onze ogen vertellen ons dat het niet werkt, dat het een spilzuchtig, chaotisch, barbaars en irrationeel systeem is dat de levens van miljoenen gebruikt voor de winst van enkelen.

Het kapitalistische systeem is gedoemd, want het is niet eens in staat de wereldbevolking te voeden. Het voortbestaan ervan bedreigt de toekomst van de beschaving en cultuur en zelfs het voorbestaan van het leven zelf. Het kapitalistische systeem moet sterven, zodat de mensheid kan voortbestaan. In de toekomstige socialistische beschaving zullen vrije mannen en vrouwen terugkijken op onze huidige wereld met hetzelfde ongeloof als waarmee we naar kannibalen kijken. Bovendien, voor kannibalen leek een wereld waarin men elkaar niet opvreet, ook utopisch.

De crisis van de leiding

In 1938 schreef Leon Trotski:

"Al het gepraat dat de historische omstandigheden nog niet rijp zijn voor socialisme, is het product van onwetendheid, of is bewust misleidend. De objectieve voorwaarden voor de proletarische revolutie zijn niet enkel 'gerijpt', ze zijn zelfs al aan het rotten. Zonder een socialistische revolutie zal een catastrofe de hele mensheid bedreigen in de volgende periode. Het proletariaat is nu aan zet en met name haar leiders. De historische crisis van de mensheid kan gereduceerd worden tot een crisis van revolutionair leiderschap."

De werkende klasse heeft reeds lang geleden partijen opgericht om haar belangen te verdedigen en de maatschappij te veranderen. Sommigen worden socialistisch genoemd, andere arbeid, communistisch of links. Geen enkele van hen verdedigt nog een communistische of socialistische politiek. De lange periode van kapitalistische groei na de Tweede Wereldoorlog betekende de voltooiing van de bureaucratische en reformistische degeneratie van de massaorganisaties van het proletariaat. De leiders van de vakbonden, socialistische en communistische partijen zijn onder de invloed van de burgerij gekomen, en de meesten van hen doen zelfs niet meer alsof ze voor een verandering in de maatschappij staan.

De leiders van de traditionele arbeiderspartijen en de sociaal-democraten zijn volledig vervlecht geraakt met de kapitalisten en hun staat. Tegen hun zin moesten deze leiders de banken nationaliseren, maar ze deden het zodanig dat het neerkomt op een enorme subsidie voor de bankiers. Dit komt de bevolking helemaal niet ten goede. We eisen de nationalisatie van de hele bank- en financiële sector, met een minimum aan compensatie, gebaseerd op pure noodzaak.

De leiders van de voormalige communistische partijen in Rusland, Oost-Europa en vele andere landen hebben het revolutionaire programma van Marx en Lenin volledig verlaten. Wat een contradictie: nu het kapitalisme overal in crisis is en miljoenen mannen en vrouwen uitkijken naar een fundamentele verandering in de samenleving, grijpen de leiders van de massaorganisaties zich nog meer aan de bestaande orde vast. Zoals Trotski lang geleden zei: "De politieke situatie van de wereld in zijn geheel wordt vooral gekenmerkt door een historische crisis van de leiders van het proletariaat."

Het is onaanvaardbaar dat leiders die in naam van het socialisme spreken, van de werkende klasse, of zelfs van 'de democratie', de leiding hebben over enorme reddingsoperaties van privé- banken. Dit zal een grote toename in publieke schuld betekenen, schuld die zal betaald worden door jaren van besparingen en afslankingen. Dit wordt gedaan in naam van het 'algemeen belang', maar in realiteit is het een maatregel in het belang van de rijken tegen de belangen van de meerderheid in. Deze situatie kan niet blijven duren.

Er is geen alternatief voor de werkende klasse buiten de arbeidersbeweging. Onder een kapitalistische crisis zullen de massaorganisaties fiks dooreen geschud worden. Het zal beginnen bij de vakbonden, waar de leiders van de rechtervleugel onder druk zullen komen te staan van de basis. Ofwel beginnen ze te handelen naar die druk, ofwel worden ze van hun plaats geduwd en vervangen door mensen die meer voeling hebben met de standpunten en aspiraties van de arbeiders. Onze taak is het om de ideeën van het marxisme binnen de arbeidersbeweging te brengen en de werkende klasse te winnen voor de ideeën van wetenschappelijk socialisme. Meer dan 150 jaar geleden schreven Marx en Engels in het Communistisch Manifest:

"Welke relatie hebben de communisten met het proletariaat in haar geheel?

De communisten vormen geen aparte partij tegenover de andere partijen van de werkende klasse.

Ze hebben geen belangen buiten die van het proletariaat in haar geheel.

Ze beginnen geen sektarische principes op zichzelf volgens dewelke de hele proletarische beweging gevormd moet worden.

De communisten onderscheiden zich enkel door dit van de andere arbeiderspartijen: 1. In de nationale strijd van de proletariaten van de verschillende landen wijzen zij op en benadrukken zij de gemeenschappelijke belangen van het hele proletariaat, ondanks de nationaliteit. 2. Tijdens de verschillende fasen van de strijd van de werkende klasse tegen de burgerij staan zij altijd en overal voor de belangen van de hele beweging.

De communisten zijn dus enerzijds in de praktijk de meest ontwikkelde en meest resolute vleugel van de arbeiderspartijen van elk land, die vleugel die alle anderen vooruit duwt. Anderzijds, in theoretisch opzicht, hebben zij ten opzichte van de massa van het proletariaat het voordeel van duidelijk in te zien welke richting genomen moet worden, hoe de voorwaarden zijn, en wat het uiteindelijke doel van de proletarische beweging moet zijn."

De marxisten begrijpen de rol van de massaorganisaties. We verwarren de leiders niet met de massa arbeiders die achter hen staan. Een kloof scheidt de opportunisten en carrièristen in de leiding van de klasse die voor hen stemt. De zich ontwikkelende crisis zal deze kloof zichtbaar maken en verbreden tot op het breekpunt. De werkende klasse grijpt zich echter vast aan haar massaorganisaties, ondanks de daden van de leiders, omdat er geen alternatief is. De werkende klasse begrijpt kleine organisaties niet. Alle pogingen van de sektes om "revolutionaire massapartijen" buiten de massaorganisaties te creëren zijn mislukt, en zullen blijven mislukken in de toekomst.

We zullen strijden tegen de achterhaalde politiek en de oude leiders confronteren. We eisen dat ze breken met de bankiers en kapitalisten, en een politiek in het belang van de arbeidersklasse en de middenklasse beginnen te voeren. In 1917 zeiden Lenin en de Bolsjewieken aan de Mensjewieken en SR- leiders: "Breek met de burgerij, grijp de macht!" De Mensjewieken en Sociaal-Revolutionairen weigerden echter obstinaat de macht te grijpen. Ze grepen zich vast aan de burgerij en bereidden zo de overwinning van de Bolsjewieken voor. Op dezelfde manier roepen wij die partijen en organisaties op die zich baseren op de arbeiders en in hun naam spreken om politiek met de burgerij te breken en te vechten voor een socialistische regering met een socialistisch programma.

We zullen kritische steun geven aan de grote arbeiderspartijen tegen de partijen van de bankiers en kapitalisten. We vragen echter dat ze maatregelen uitvoeren in het belang van de werkende klasse. De val van de economie zal niet gestopt worden via de maatregelen die genomen worden door de overheden en centrale banken. Gedeeltelijke maatregelen bieden geen uitweg. Het probleem is dat de leiders van deze massaorganisaties in alle landen geen perspectief geven op een fundamentele verandering in de maatschappij. Dat is nochtans precies wat nodig is.

Sociale omstandigheden bepalen het bewustzijn. De werkende klasse leert in het algemeen van de ervaring, en de ervaring van de kapitalistische crisis betekent dat ze snel leren. We zullen de arbeiders helpen om de noodzakelijke conclusies te trekken, niet door schrille veroordelingen, maar door geduldig uitleggen en systematisch werk in de massaorganisaties. De mensen stellen vragen en zoeken antwoorden. De taak van marxisten is enkel om de onbewuste of half bewuste verlangens van de werkende klasse om de maatschappij te veranderen, bewust te maken.

1. Tegen een sectaire houding!
2. Met het gezicht naar de massaorganisaties van de werkende klasse!
3. Vecht voor de transformatie van de vakbonden!
4. Vecht voor een marxistisch programma!

Help ons de IMT op te bouwen!

Klagen over de situatie waarin de wereld zich bevindt, volstaat niet. Het is nodig om te handelen! Diegenen die zeggen: "Ik ben niet geïnteresseerd in politiek", hadden in een andere tijd geboren moeten worden. Vandaag is het niet mogelijk om te ontsnappen aan politiek. Probeer het maar! Je kan naar huis lopen, de deur op slot doen en onder je bed kruipen. Politiek zal echter naar je huis komen en op de deur kloppen. Politiek beïnvloedt elk aspect van ons leven. Het probleem is dat veel mensen politiek identificeren met de bestaande politieke partijen en hun leiders. Ze werpen een blik op de scènes in het parlement, het carrièrisme, de lege speeches, de gebroken beloftes en ze geraken vervreemd van politiek.

De anarchisten trekken de conclusie dat we geen partij nodig hebben. Dit is een fout. Als mijn huis instort concludeer ik niet dat ik op straat moet slapen, maar wel dat ik mijn huis moet herstellen. Als ik niet tevreden ben met de huidige leiders van de vakbonden en arbeiderspartijen, dan moet ik vechten voor een andere leiding, met een programma en een politiek die voldoen aan mijn noden.

De Internationaal Marxistische Tendens (IMT) vecht voor socialisme in veertig landen over vijf continenten. We baseren ons op de marxistische basisprincipes. We verdedigen de basisideeën, principes, maatregelen en tradities uitgewerkt door Marx, Engels, Lenin en Trotski. Momenteel is onze stem nog zwak. Lange tijd werden marxisten gedwongen om tegen de stroom in te zwemmen. De IMT heeft bewezen recht te kunnen blijven in zeer ongunstige omstandigheden. Nu zwemmen we echter met de stroom van de geschiedenis mee. Al onze perspectieven zijn juist gebleken. Dit geeft ons een onwrikbaar vertrouwen in de ideeën en de methodes van het marxisme, de arbeidersklasse en de socialistische toekomst van de mensheid.

Beginnende bij de meest ontwikkelde arbeiders en jeugd zal onze stem de massa bereiken van de arbeiders in de fabrieken, de vakbond, de scholen en universiteiten en de arbeidersbuurten. Om dit te kunnen, hebben we je hulp nodig. We hebben mensen nodig die artikels schrijven, kranten verkopen, geld inzamelen en politiek werk verrichten in de vakbonden en de arbeidersbeweging. In de strijd voor socialisme is geen enkele bijdrage te klein en kan iedereen zijn steentje bijdragen. We willen dat jij ook je steentje bijdraagt. Denk niet, ik kan toch geen verschil maken. Samen, eens we georganiseerd zijn, kunnen we een wereld van verschil maken.

De werkende klasse houdt een enorme macht in haar handen. Zonder de toestemming van de arbeiders zou er geen lamp licht geven, geen wiel draaien, geen telefoon rinkelen. Het probleem is dat de arbeiders niet beseffen dat ze deze macht hebben. Onze taak is om hen hiervan bewust te maken. We zullen voor elke hervorming vechten, voor elke vooruitgang hoe klein ook, omdat enkel via strijd voor vooruitgang de arbeiders onder kapitalisme voldoende vertrouwen in hun eigen kunnen zullen opbouwen om de maatschappij te veranderen.

Overal is de houding van de massa's aan het veranderen. In Latijns-Amerika is er een revolutionaire golf die sterker zal worden en naar andere continenten zal oversteken. In Groot-Brittannië, de VS en andere geïndustrialiseerde landen zijn er veel mensen, die zich vroeger geen vragen stelden over de bestaande sociale orde, maar daar nu in veranderen. Ideeën die vroeger slechts weerklank vonden bij een klein aantal mensen, zullen nu een veel bredere echo krijgen. Alles staat klaar voor een ongekende opstoot van klassenstrijd op wereldschaal.

Toen de Sovjet-Unie instortte werd ons verteld dat de geschiedenis geëindigd was. De geschiedenis is echter nog niet begonnen. In een tijd van 20 jaar heeft het kapitalisme zichzelf volledig bankroet getoond. Het is noodzakelijk om te vechten voor een socialistisch alternatief! Ons doel is om een fundamentele verandering in de maatschappij teweeg te brengen en om nationaal en internationaal voor socialisme te vechten. We vechten voor het belangrijkste doel van allemaal: de emancipatie van de werkende klasse en de oprichting van een nieuwe en hogere vorm van een menselijke samenleving. Dat is het enige echt waardige doel in het eerste decennium van de 21e eeuw.

Sluit aan!