!ایران: انقلاب آغاز شده است

15 ژوئن

ترجمه‌ی بابک کسرایی

وقایعی چشمگیر در ایران در حال اتفاق است. روز دوشنبه صدها هزار نفر در سکوت در مرکز تهران تظاهرات کردند تا به نتایج مورد اختلاف انتخابات ریاست‌جمهوری اعتراض کنند. این نمایشی فوق‌العاده از مقاومت و بزرگترین تظاهرات ضددولتی در ایران از زمان انقلاب 1979 بود.

حامیان نامزد ریاست‌جمهوری شکست‌خورده‌ی ایران، میرحسین موسوی، به خیابان‌های تهران و سایر شهرها ریخته‌اند تا به نتایج انتخابات سختی که در آن محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور افراطی، به قدرت آورده شد اعتراض کنند.

تظاهرات چند ساعت پس از این آغاز شد که ولی فقیه ایران، آیت‌الله علی خامنه‌ای، فراخوان به تحقیق در ادعاهای اپوزیسیون داد که می‌گوید انتخابات به نفع رئیس‌جمهور محمود احمدی‌نژاد جعل شده است. جنبش توده‌ای رهبری را شوک‌زده کرده و تناقضات درونی رژیم را افزایش داده است. تلویزیون دولتی گزارش داده است که ولی فقیه آیت‌الله علی خامنه‌ای، که از نتایج انتخابات دفاع کرده است، به شورای نگهبان 12 نفره دستور داده که "با دقت اعتراضات را بررسی کنند". این نمایشی واضح از بحران رژیم است.

فراخوان آیت‌الله (که هر 15 دقیقه یکبار در تمام روز از رادیوی دولتی ایران پخش می‌شود) اولین نشانه بود که رهبری بالای ایران به فکر تجدید موضعش در مورد انتخابات است. آقای خامنه‌ای روز شنبه اعلام کرد که نتایج انتخابات که خبر از پیروزی چشمگیر آقای احمدی‌نژاد می‌دهد عادلانه هستند اما او روز یکشنبه با میرحسین موسوی، نخست‌وزیر سابق و سیاستمدار معتدلی که نامزد اصلی مخالفین بود، دیدار کرد تا به نگرانی‌هایش گوش کند.

سخنگوی شورا، که تایید رسمی‌اش برای رسمیت نتابج انتخابات ضروری است، گفته روز سه‌شنبه با آقای موسوی دیدار می‌کند. انتظار می‌رود آن‌ها تا هفته‌ی آینده در این مورد تصمیم بگیرند. اما خیزش انقلابی به جایی رسیده که حتی اگر تصمیم بگیرند نتایج را باطل اعلام کنند و انتخابات جدید فرا بخوانند، روشن نیست که این برای توقف جنبش کافی باشد.

تلاش رژیم برای سرکوب

با فرا رسیدن شب، تلویزیون دولتی ایران گزارش داد که به معترضین شلیک شده است و آسوشیتد پرس گزارش داد که تیراندازی ظاهرا از سوی گروهی از تظاهر کنندگان آمده که با بنزین سعی به آتش زدن مقر شبه‌نظامیان داوطلب داشته‌اند که متصل به سپاه پاسداران قدرتمند هستند. مرگ حداقل یک نفر گزارش شده است.

تایید مستقل این گزارش‌ها غیرممکن بوده است. این گزارش‌ها پس از روزی اتفاق می‌افتد که در آن نیروهای امنیتی دولت در گوشه خیابان ایستادند و به تظاهرکنندگان اجازه‌ی عبور دادند.

تظاهرات خاموش اختلافی روشن با آشوب چند روز گذشته داشت که در آن پلیس ضد شورش گاز اشک‌آور می‌زد و با باتوم سعی در پراکنده ساختن گروه گروه جوانان خشمگین و هراسان داشت. در اصفهان، در جنوب پایتخت، روز دوشنبه خشونت بیشتری درگرفت و پلیس با باتوم و گاز اشک‌آور به چند هزار معترض مخالف حمله کرد و شورشیان بخش‌هایی از شهر را آتش زدند.

آن سوی پایتخت، تظاهرات طبق گزارش‌ها به حداقل هفت شهرستان کشیده شده است. اعتراضات جدی‌ترین مخالفت با جمهوری اسلامی پس از سال‌ها بوده است. وسعت جنبش توده‌ای بی‌سابقه است. این خیزشی ناگهانی از تمام خشم و غضب انباشته‌شده‌ای است که در 30 سال گذشته انباشته شده است.

مقامات ایران طبق گزارش‌ها جلوی مخالفین رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد را برای فرستادن ایمیل و دسترسی به بعضی وب‌سایت‌ها گرفته‌اند اما فعلا توئیتر وسیله‌ی اعتراض است. معترضین ظاهرا از توئیتر برای رساندن صدای اعتراضشان به نتایج رسمی انتخابات هفته‌ی گذشته استفاده می‌کنند که احمدی‌نژاد را بر رقیبش میرحسین موسوی پیروز اعلام کرد.

رژیم سعی دارد با استفاده از سرکوب جنبش توده‌ای را متوقف کند. به گزارش رویترز "شبه‌نظامیان افراطی اسلامی، بسیج، روز دوشنبه حداقل یک نفر را کشتند و تعداد بیشتری را زخمی کردند. این اتفاق پس از این صورت گرفت که تظاهرکنندگان به ساختمان آن‌ها حمله کردند تا به انتخاباتی اعتراض کنند که می‌گویند توسط رئیس‌جمهور محمود احمدی‌نژاد به یغما رفته است".

هر جا که پلیس ضدشورش حمله می‌کند و باتوم تکان می‌دهد و سپر جلو می‌آورد، مردم در خیابان‌ها فرار می‌کنند. لینزی هیلسام، گزارشگر تلویزیون کانال فور (انگلستان-م) می‌گوید: "جوخه‌های ضدشورش سیاه‌پوش گروه گروه سوار بر موتورسیکلت روی پیاده‌روها حرکت می‌کنند و عابرین را کتک می‌زنند. لازم نیست جز معترضین باشی تا کتک بخوری".

او ادامه می‌دهد: "یکشنبه صبح ما با جمعیت دویدیم و زیر پله‌ها قایم شدیم. مردی جوان ما را به دفترش دعوت کرد. او هم مثل بسیاری ایرانی‌ها که در چند روز گذشته دیده‌ام جانش از نظم کهن به سر آمده و به میرحسین موسوی، نامزد آلترناتیو، رای داده است. اما او از جوانان که در خیابان که به پلیس سنگ می‌انداختند نبود چرا که امیدی نداشت که تغییری حاصل شود.

او می‌گفت: "رهبری نداریم. آقای موسوی رهبر ما نخواهد شد چون کسانی که کشور را کنترل می‌کنند از او قدرتمندترند. همه چیز در دست ولی فقیه است". اما دیگر چنین نیست. اوضاع نه در دست ولی فقیه است و نه در دست موسوی. قدرت از دستان لرزان رهبران می‌لغزد و به خیابان‌ها می‌ریزد.

رهبران اصلاح‌طلبان که تا همین اواخر بخشی از حکومت بودند بدون شک از نیروهایی که آزاد شده است هراسانند. موسوی مجبور شده خود را در صدر جنبش قرار دهد تا آن را به مجراهای امن بکشاند. اما وقایع حتی در کنترل او هم نیست. در واقع این اوست که در کنترل وقایع است.

در خیابان‌ها حال و هوا عوض شده. گزارش‌ها حاکی از افزایش اعتماد به نفس و رزمندگی معترضین است. بعضی گزارش‌ها می‌گوید که تظاهرکنندگان به دفاتر سپاه پاسداران منفور حمله برده‌اند. این اتفاقی فوق‌العاده و بی‌سابقه است. این نشان می‌دهد که وقتی مردم بایستند و "نه" بگویند هیچ نیرویی روی کره‌ی زمین نمی‌تواند آن‌ها را متوقف کند.

جنبش اکنون به طبقه‌ی کارگر می‌کشد. گزارش‌هایی هست که تظاهرات توده‌ای دیگری و اعتصابی سراسری برای فردا برنامه‌ریزی شده است. اعتصاب از اوایل دیروز در جریان بوده است اما اکنون خبر از تظاهرات مهم دیگری برای فردا می‌رسد. "به گفته‌ی منابع فردا ساعت 5 بعدازظهر در میدان ولی‌عصر تظاهرات خواهد شد و اعتصابی سراسری توسط تمام حامیان موسوی صورت می‌گیرد".

اوضاع در حال تغییر است. نه هر روز که هر ساعت. کودتای احمدی‌نژاد مثل صخره‌ای سنگین که به دریاچه‌ای راکد افتاده است جامعه‌ی ایران را تا اعماق آن تکان داده است. هیچ کس نمی‌تواند بگوید وقایع به کجا ختم می‌شود. اما یک چیز قطعی است. ایران هرگز به گذشته بازنمی‌گردد. توده‌ها آغاز به حرکت کرده‌اند و جنبش به این آسانی متوقف نمی‌شود. ما حق داریم که با اطمینان بگوییم: انقلاب ایران آغاز شده است